حق بر رفراندوم در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و اسناد بين‌المللي حقوق بشر

حق حاكميت مردم در بسياري از اسناد بين‌المللي حقوق بشر مورد تأكيد قرار گرفته و اِعمال اين حق از طريق برگزاري انتخابات آزاد و منصفانه پيش‌بيني شده است. يكي از روش‌هاي مطمئن براي تضمين حق حاكميت مردم، شناسايي حق بر رفراندوم است به نحوي كه مشروعيتِ هر نظام سياسي با چگونگي برگزاري انتخابات و رفراندوم مورد سنجش قرار مي‌گيرد. در يك رويكرد حقوق بشري، حق بر رفراندوم نمي‌تواند به نحوي تعبير شود كه ابتكار عمل مردم در اِعمال حق تعيين سرنوشت خويش را محدود سازد. با توجه به پذيرش احكام دين مقدّس اسلام توسط ملت ايران، مباني حاكميت و نحوه‌ي اِعمال آن در نظام جمهوري اسلامي ايران متناسب با آموزه‌هاي ديني و فرهنگي جامعه تعيين شده است. قانون اساسي ايران در اصول متعددي، حق حاكميت را به عنوان يك حق الهي معرفي و آن را متعلق به ملت دانسته است به نحوي كه حق شركت در انتخابات و رفراندوم در حقوق اساسي ايران به عنوان يك حق بنيادين مورد شناسايي قرار گرفته است. بسياري از مصاديق حقوق بشر و روش‌هاي استقرار حق حاكميت ملت نه تنها در قانون اساسي ايران مورد شناسايي قرار گرفته است، بلكه موجوديتِ نظام جمهوري اسلامي ايران و قانون اساسي منحصراً از آراي ملت نشأت گرفته است.