بررسي نظريه ابدان روحاني از منظر روايات شيعي (با تكيه بر ديدگاه نهج البلاغه)

نظريه ابدان روحاني، يك نظريه جديد كلامي در باب سرشت انسان است كه براي اولين بار توسط خانم ننسي مورفي (الهي دان آمريكايي) مطرح شده است. بر اساس اين نظريه انسان داراي ساحتي به نام روح نيست؛ ولو آنكه موصوف به روحانيت و داراي استعدادهاي عالي است. اين نظريه بر مبناي نظريه تكامل داروين،‌يك تبيين فيزيكال و متكي به‌يافته‌هاي تجربي، درباره سرشت انسان ارائه مي‌دهد. از نظر نويسنده، استعدادهاي مخصوص به انسان مثل ساير استعدادهاي مشترك با حيوانات، از نوع فيزيكال هستند؛ با اين تفاوت كه به استعدادهاي عالي، تحوّل‌يافته‌اند. اما اين نظريه از دو جهت مورد نقد است. اولا روايات شيعي علي الخصوص نهج البلاغه ضمن صحه گذاشتن بر اصل تكامل در خلقت انسان، برخلاف نظريه تكامل، خلقت جسم و روح آدم را دفعي مي‌دانند؛ نه تدريجي. ثانيا بر اساس اين روايات، روحانيت انسان‌يك جنبه حقيقي از انسان است نه آنكه صرفا وصف بدن آن باشد. اين روايات حتي خلقت ساحت روحاني انسان را مقدم بر خلقت جسماني‌اش قرار داده و استعدادهاي عالي را به روح منتسب مي‌كنند، نه بدن.