ثبات نسبي ژنتيكي جدايه‌هاي ويروس برگ‌ قاشقي باقلا بر اساس بخشي از ژن پروتئين پوششي از ميزبان‌ها و مناطق جغرافيايي مختلف ايران

Relative genetic stability of Bean leaf roll virus isolates based on a part of coat protein gene from different hosts and geographical regions in Iran

يكي از عوامل زردي، كوتولگي و پيچيدگي در حبوبات كه باعث كاهش محصول مي‌شود ويروس برگ قاشقي باقلا (Bean leaf roll virus, BLRV) مي­ باشد. به منظور بررسي تنوع جدايه ­هاي ايراني اين ويروس از مزارع حبوبات در استان هاي مركزي، فارس، خوزستان، كهگيلويه‌و‌بوير احمد، گلستان، زنجان و قزوين بازديد و از گياهان يونجه، عدس، نخود، لوبيا، شبدر، باقلا، نخودفرنگي و شنبليله نمونه‌برداري انجام شد. درمورد نمونه­ هاي انتخابي مراحل استخراج آر­ان­اي ويروس، تكثير بخشي از ژن كد­كننده­ ي پروتئين پوششي (از نوكلئوتيد 3250 تا نوكلئوتيد 3638) با آغازگر­هاي اختصاصي، همسانه‌سازي و تعيين ترادف به عمل آمد. به اين ترتيب، BLRV در گياهان يونجه، عدس، نخود، لوبيا و شبدر عمدتاً با علائم زردي و در گياه باقلا با علائم قاشقي شدن برگ­ها و زرد شدن برگ­هاي جوان تشخيص داده شد. هم رديف ­سازي چندگانه ترادف بخشي از ژن پروتئين پوششي 15 جدايه­ ي ايراني با ترادف ناحيه مشابه ساير جدايه­ هاي BLRV موجود در بانك ژن نشان داد كه ميزان شباهت نوكلئوتيدي و ترجمه آمينواسيدي اين ناحيه از ژن پروتئين پوششي به ترتيب 98–94% و 100–96% مي­باشد. مطالعات تبارزايي نشان داد كه تمام جدايه­ هاي BLRV از ايران در يك گروه مجزا از جدايه­ هاي غير ايراني قرار مي­گيرند. ميزان شباهت­ ژن در اين بخش از ژنوم مي­تواند نشان دهنده­ ي پايستگي و ثبات نسبي ژنتيكي ژن پروتئين پوششي ويروس مورد بررسي باشد.

Legume diseases characterized by yellowing, stunting and leaf rolling cause heavy losses to legume crops. One of the causal agents of these diseases is Bean leaf roll virus (BLRV) which is widespread in legume species throughout Iran. In the present research, genetic variation of BLRV isolates from different plants and different geographical regions is investigated. Samples of Vicia faba, Pisum sativum, Cicer arietinum, Medicago sativa, Lens culinaris, Trifolium spp., Trigonella foenum-graecum and Phaseolus vulgaris showing symptoms of yellowing, dwarfing and leaf rollingwere collected from the fields of Markazi, Fars, Khuzestan, Kohgiluye-va-Boyerahmad, Golestan, Zanjanand Qazvin provinces in 2016-2017. Total RNA was extracted from symptomatic samples and subjected to RT-PCR using specific primers amplifying a fragment of 389 bp in size from the CP region of the virus which was cloned and sequenced. BLRV was detected in faba bean, alfalfa, lentil, chickpea, bean and clover. Comparison of obtained nucleotide (nt) and amino acid (aa) sequences of Iranian isolates of BLRV with corresponding nt and aa sequences of other BLRV isolates available in GenBank showed a 94-98% and a 96-100% nt and aa similarity, respectively. Phylogenetic analyses indicated that all Iranian BLRV isolates constituted a group district from the group formed by non-Iranian BLRV isolates. These data indicated that the CP region of this virus is relatively conserved among different isolates of BLRV.