تحليل پاسخ مرتضي مطهري و ونسن برومر در مسئلۀ شفاعت و خيرخواهي خداوند

موزۀ شفاعت در سنّت اسلامي به معناي درخواستِ شخص براي آمرزش ديگري است و در سنّت ‌‌مسيحي علاوه بر آمرزش، ‌مواردي همچون اعطاي خير به ديگري را نيز شامل مي‌‌‌شود. استاد مرتضي مطهري و ونسن برومر پذيرش شفاعت را، ‌با اِشكال برتر بودن رحمت شفيع نسبت به رحمت خداوند و مقيد شدن خيرخواهي خداوند، ‌مواجه مي‌‌‌دانند. مطهري پاسخ اين اِشكال را در گرو توجه به سلسله‌‌‌وار بودن نظام جهان و اعطاي خيرات به موجودات در قالب نظامي طولي مي‌‌‌داند. شفاعت علّت ايجادي آمرزش نيست، ‌بلكه صرفاً علّت اِعدادي براي اِعطاي آمرزش از سوي خداوند است. برومر براي پاسخ به اِشكال، ‌اذن خداوند براي مشاركت انسان در خيررساني به ديگران را در قالب دعا مطرح مي‌‌‌كند. از نگاه برومر، ‌خداوند عالَم را به‌گونه‌‌‌اي قرار داده است كه انسان از طريق دعا، ‌ضمن برقراري رابطه‌‌‌اي عاشقانه با خداوند، ‌مي‌‌‌تواند در برآورده‌كردن دعا نيز مشاركتي فعالانه با قدرت الهي داشته باشد. به اين ترتيب، ‌مطهري و برومر با پاسخ‌‌‌هاي خود، ‌شفاعت و مطلق بودن خيرخواهي خداوند را سازگار مي‌‌‌دانند. در نگاه هر دو، ‌عالَم داراي نظامي است كه در آن انسان‌‌‌ها مي‌‌‌توانند با اذن الهي در رساندن خير به ديگران، ‌نقش ايفا كنند.