استفاده از فاضلاب در كشاورزي: فرصت‌ها، چالشها و راهكارها

Wastewater Reuse in Agriculture: Opportunities, Challenges, and Solutions

استفاده مجدد از فاضلاب و پساب براي آبياري و كشاورزي از گذشته‌هاي دور در دنيا مطرح بوده است. افزايش جمعيت، مهاجرت به شهرها و گسترش شهرنشيني، ارتقاء استانداردهاي زندگي، رشد و گسترش صنايع و... سبب گرديده تا حجم فاضلاب زيادي در مناطق محدودي توليد شود كه محيط توان پالايش آن را ندارد. اين در حالي است كه اين حجم بالاي فاضلاب توليدي مي‌تواند به‌عنوان منبعي براي تامين آب، مواد و انرژي موردتوجه قرار گيرد. با توجه به پيشرفت فناوري‌هاي تصفيه فاضلاب در جهان، امكان تصفيه فاضلاب با طيفي وسيع از كيفيت پساب خروجي فراهم مي‌باشد. چندان‌كه پساب خروجي از كيفيت مناسب براي شرب گرفته تا كيفيت بسيار پائين را دربرمي گيرد. با چنين توانمندي علمي ديگر نمي‌توان تصور عدم استفاده از پساب براي آبياري در كشاورزي را به كار برد. اما سوالي كه در اينجا پيش مي‌آيد تناسب كيفيت پساب با نوع كاربرد پساب با توجه به مسائل اقتصادي مي‌باشد. اين امر نيازمند دسترسي به استانداردها، دستورالعمل‌ها و معيارهاي قابل‌اجرا براي هريك از بخش‌هاي مختلف مي‌باشد تا بتوان آن را با رعايت استاندارهاي زيست‌محيطي بكار برد. البته استفاده از پساب به عنوان منبع آب پايدار در آبياري محصولات كشاورزي با رعايت ملاحظات زيست محيطي را بايستي به‌عنوان بخشي از مديريت پايدار با توجه به وضعيت بحران آب تلقي نمود. سامانه‌اي كه مراحل مختلف توليد، جداسازي، جمع‌آوري، انتقال، تصفيه را همراه با ذينفعان هر بخش دربرمي گيرد. در اين سامانه مفاهيمي همانند كاهش فاضلاب، استفاده مجدد، بازچرخاني و بازيافت جايگاه ويژه‌اي دارند تا فاضلاب نه به‌عنوان يك پساب دورريختني بلكه به‌عنوان يك منبع تجديد پذير تلقي گردد.

Wastewater reuse for farm irrigation has a long history around the world. Population growth, influx of rural communities into cities, the ensuing over-urbanization, elevated living standards, and industrialization are among the many factors that have led to the production of escalating volumes of wastewater and industrial effluents beyond the self-purifying capacity of the surrounding limited land areas where they are produced. However, this devastating challenge may be transformed into an opportunity by reusing the wastewater as a source of water, materials, and energy. The recent technological developments in wastewater treatment have offered ample opportunities to obtain effluents of a wide range of qualities for a wide array of uses including drinking water. The availability of such technologies makes it possible to imagine every possibility for wastewater reuse toward agricultural irrigation. The question that remains, however, is whether the effluent quality thus obtained can be economically matched with the quality requirements of a given water reuse. This requires practicable water quality standards, guidelines, and criteria provisioned for different water reuses in compliance with environmental quality standards. Treatment effluent reuse for irrigation should in any case be envisioned as part of an Integrated Sustainable Waste Management System in which the different stages of waste production, separation, collection, transfer, and treatment are accomplished in cooperation with stakeholders. Concepts such as reduced waste production, reuse, and recycle playing special roles in this integrated system should be based on waste viewed as a renewable resource rather than one to dispose of.