مدل سازي ظرفيت هاي آبي حوزه هاي آبخيز استان مركزي

Modeling basin water yield in Markazi province

امروزه كشور شاهد رشد و توسعه مدل هاي متعددي براي طراحي سامانه هاي تامين آب، برآورد سيل، مديريت تخصيص و استفاده منابع آبي، مديريت هرزآب ها و فاضلاب ها در مناطق شهري و مديريت بوم سازگان هاي آبي است. شناخت ظرفيت هاي آبي و تقاضا براي آب از مولفه هاي اصلي تصميم گيري براي مديريت منابع، آبخيزها و پديده هايي نظيرخشك سالي به شمار مي رود. در فضاي مديريت منابع آب هاي سطحي و ريسك خشك سالي مناطق مختلف كشور، همچنان فقدان يك سامانه كه تصميم گيران را در اتخاذ تصميمات درست و به موقع پشتيباني كند، كاملا مشهود است. براي ايجاد چنين سامانه اي، لازم است اقدامات اساسي در خصوص شناخت موضوع و ظرفيت هاي موجود كشور مورد بررسي و ارزيابي قرار گيرند. در اين پژوهش، شبيه سازي در حوزه هاي آبخيز درجه هفت موجود در استان مركزي واقع در منطقه اقليمي نيمه خشك با استفاده از اطلاعات بارندگي، تبخير و دبي و با كمك دو مدل AWBM و SFB انجام و تحليل شد. استخراج پارامترهاي فيزيكي مدل، تبديل اطلاعات نقطه اي بارندگي به اطلاعات منطقه اي با استفاده از روش هاي مختلف و معمول، تحليل اطلاعات تبخير و محاسبه تبخير و تعرق پتانسيل و تجميع اطلاعات به منظور شبيه سازي هيدرولوژيكي حوزه هاي آبخيز درجه هفت و برآورد ظرفيت جريان هاي سطحي در اين استان از اهداف اصلي اين پژوهش محسوب مي شود. نتايج محاسبه شده و به دست آمده براي واسنجي و اعتبارسنجي دو مدل AWB و SFB در تمامي زيرحوضه ها نشان داد كه مدل AWBM مي تواند شبيه سازي قابل قبولي نسبت به مدل SFB در شرايط استان مركزي داشته باشد و مدل SFB با توجه به مقادير ضريب تعيين و ضريب كارايي به هيچ وجه مناسب تشخيص داده نشد.

Nowadays, we see the growth and development of several models for the design of water supply systems, flood estimation, allocation and use of water resources, runoff and wastewater management in urban areas and management of aquatic ecosystems. Understanding the water yield and water demand is one of the main components of decision making for the management of resources, watersheds and phenomena such as drought. The lack of a system that supports correct decision making and timely decisions is entirely evident for management of surface waters and drought risk in the country. For creating of fetus system, it is necessary reviewing and assessing the water yield in the country. In this study, the 7th order basin in the Markazi province, that is located in the semi-arid climate, are simulated and analyzed with using rainfall, evaporation and discharge data by using of AWBM and SFB models. The main objectives of this research are included of extracting physical parameters of the model, conversion of rainfall point data into regional data using different methods and routine, analysis of calculated evaporation and evapotranspiration and aggregated of data for simulating the 7th order basin and estimation of potential surface water yield Markazi province.