نقش انعطاف پذيري خانواده و تمايزيافتگي مادران در خودكارآمدي نوجوانان

The Role of Family Flexibility and Maternal Self-Differentiation in Adolescents’ Self-Efficacy

اين پژوهش با هدف بررسي نقش انعطاف­ پذيري خانواده و تمايزيافتگي مادران در پيش­بيني خودكارآمدي نوجوانان انجام شد. پژوهش، توصيفي و از نوع همبستگي بود. جامعه آماري شامل دانش ­آموزان دبيرستانهاي شهر تهران بود كه از ميان آنها 255 دانش ­آموز به شيوه نمونه­ گيري چند مرحله ­اي انتخاب شدند و به همراه مادرانشان در اين پژوهش شركت كردند. دانش ­آموزان به پرسشنامه انعطاف­پذيري خانواده (شاكري، 1382) و خودكارآمدي (شرر و همكاران، 1986) پاسخ دادند و مادران پرسشنامه برگه كوتاه تمايزيافتگي (دريك، 2011) را تكميل كردند. داده ­ها با استفاده از ماتريس همبستگي و رگرسيون گام ­به­ گام با نرم­افزار spss 22 مورد تحليل قرار گرفت. ماتريس همبستگي پيرسون نشان داد انعطاف­پذيري خانواده با خودكارآمدي فرزندان رابطه مثبت و معنادار دارد (r=0.48, p<0.01). نتايج تحليل رگرسيون نشان داد انعطاف­ پذيري به ­طور مستقيم و مؤلفه گسلش عاطفي مادر به‌طور معكوس قادر به پيش­بيني 29/0 از تغييرات خودكارآمدي دختران هستند. انعطاف­پذيري خانواده و تمايزيافتگي مادر و مؤلّفه­ هاي آن در پيش­بيني خودكارآمدي پسران نقش نداشتند. بنابراين نتايج، خانواده در شكل­ گيري خودكارآمدي نوجوانان بويژه دختران نقش مهمي ايفا مي­كند.

The purpose of this study was to explore the role of family flexibility and maternal self-differentiation in predicting adolescents’ self-efficacy. This is a descriptive-correlational research work. The population consisted of all the high school students in Tehran from among whom 255 students were selected using the multistage sampling method. The students participated in the study together with their mothers. They completed the Family Flexibility Questionnaire (Shakeri, 2003) and the Self-Efficacy Scale (Sherer et al, 1986) and their mothers completed the short form of the Differentiation of Self Inventory (Drake, 2011). For data analysis, correlation matrix and stepwise regression via SPPS22 were utilized. The results of the Pearson correlation matrix showed a positive significant relationship between family flexibility and children’s self-efficacy (r = 0.48, p < 0.01). The results of the regression analysis indicated that flexibility directly and the component emotional cutoff reversely could predict 29% of girls’ self-efficacy changes. Family flexibility and maternal self-differentiation and its components did not have any role in predicting boys’ self-efficacy. Based on these results, it can be concluded that the family plays an important role in the formation of self-efficacy in adolescents, especially girls.