چرخه‌‌هاي تجاري و تفاوت ريسك بيكاري زنان و مردان در مقاطع تحصيلي مختلف در ايران

Business Cycles and Unemployment Risk Differentials between Men and Women at Different Educational Levels in Iran

در ايران رقابت شغلي بين زنان و مردان از يك سو و بين مقاطع تحصيلي مختلف متفاوت است. از اين رو ريسك بيكاري در مواجهه با چرخه‌هاي تجاري نا‌همگن است. در اين پژوهش رابطۀ چرخه‌‌هاي تجاري و ريسك بيكاري در ايران در بين گروه‌هاي تحصيلي بر حسب جنسيّت با به‌كار‌گيري الگوي OLS و با استفاده از داده‌هاي فصلي در دورۀ زماني 1393- 1384 بررسي شد. ابتدا جزء سيكلي با استفاده از فيلتر هودريك پرسكات، استخراج و سپس مدل برآورد و تصريح شد. در ادبيات نظري دو مكانيزم متفاوت براي تبيين تورش در ريسك بيكاري ارائه شده است: جانشيني چرخه‌اي و ساختاري. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد كه ريسك بيكاري براي گروه‌هاي تحصيلي بي‌سواد نسبت به ابتدايي تمامي گروه‌ها و ابتدايي نسبت به متوسطه زنان ويژگي ضدچرخه‌اي دارد كه با نظريۀ جانشيني چرخه‌اي توجيه‌پذير است. ولي ريسك بيكاري مردان با تحصيلات متوسطه نسبت به ابتدايي‌ مردان و ريسك بيكاري نيروي كار داراي تحصيلات دانشگاهي نسبت به متوسطه رفتار موافق سيكلي دارد. به بيان ديگر با افزايش تحصيلات به سمت تحصيلات عالي ريسك بيكاري در زمان ركود براي زنان و مردان كاهش مي‌يابد كه با نظريۀ جانشيني چرخه‌اي توجيه‌پذير است. علت آن اين است كه نيروي كار با تحصيلات عالي عمدتاً در بخش‌هاي اوليه به كار اختصاص دارند كه كم‌تر تحت تأثير ركود اقتصادي قرار مي‌گيرد. ولي در دورۀ رونق اين ريسك افزايش مي‌يابد كه با نظريۀ جانشيني ساختاري قابل توضيح است‌. ريسك بيكاري در ايران تورش جنسيّتي دارد كه علت را مي‌توان به تفاوت در ساختار تجزيه شده(تجزيۀ جنسيّتي و هم حرفه‌اي)بازار كار جستجو كرد.

In Iran, due to job competition, the unemployment risks between men and women, on the one hand, and workers with different levels of education, on the other hand, is not homogeneous. This paper studies the relation between unemployment risks and business cycles in labor force with different education levels and genders based on the OLS method and the data from 2005-2014 period. We investigate whether business cycles can leave a significant influence on unemployment risks among men and women with different educational levels. To this end, the seasonal data of Iranian economy during 2005 - 2014 period were used. First, the cyclical part of GDP was extracted by using Hodrick-Prescott filter and then a model was proposed by using OLS method. The literature identifies two different mechanisms for this trend: structural crowding out or cyclical crowding out. Comparing the unemployment risks of the labor force with primary school education to the illiterate workers reveals a countercyclical behavior, i.e. increases in recession and decreases in boom. The unemployment risk of female labor force with secondary school education compared to female workers with primary school education is countercyclical, although it is pro-cyclical for men. This result can be explained by cyclical crowding out theory. The unemployment risk of labor force with higher education for both men and women compared to the ones with secondary school education is pro-cyclical, i.e. decreases in recession and increases in boom. The recession pattern can be explained by the cyclical crowding out theory, while the boom pattern is consistent with structural crowding out. The results indicate that the unemployment risks in business cycles for all educational groups are gender-biased. This can be explained by segregated nature of the labor market (separation based both on gender and on occupation)