تأثير عمليات بيومكانيكي بر كربن خاك در حوضه پاكل استان مركزي

Biomechanical operation effect on soil carbon of Pakal Basin, Markazi Province

بانكت بندي و ايجاد جنگل كاري مصنوعي براي ذخيره سازي كربن در خاك فرايند مؤثري در حذف كربن از اتمسفر است. در تحقيق حاضر به بررسي تغيير كاربري و اثرات آن بر ذخيره كربن در حوضه پاكل از سرشاخه هاي رودخانه قره چاي استان مركزي پرداخته شده است. در اين پژوهش، مرتع به عنوان شاهد و عمليات بانكت بندي و بادام كاري (عمليات بيومكانيك) از نظر ذخيره كربن خاك مقايسه شدند. نمونه برداري به صورت ترانسكت و پلات و به صورت تصادفي-سيستماتيك انجام شد. در امتداد هر ترانسكت به طور تصادفي سه پلات انداخته شد. از هر پلات نمونه هاي خاك از عمق هاي 15-0 و 30-15 سانتي-متر، به وزن حدود يك كيلوگرم برداشت شد. خصوصيات شيميايي و فيزيكي خاك از جمله وزن مخصوص ظاهري خاك، كربن آلي و بافت خاك تعيين شد. نتايج نشان داد كه ميانگين كل كربن ذخيره شده در خاك عمليات بيومكانيك 33. 65 تن در هكتار است كه از اين مقدار 30 درصد آن كربن بيوماس هوايي و زيرزميني، دو درصد آن كربن لاشبرگ و 38. 9 درصد كربن در عمق 15-0 و 29. 1 درصد در عمق 30-15 سانتي متر است. همچنين، مقدار كربن آلي خاك شاهد 30. 16 تن بر هكتار به دست آمده كه از اين مقدار چهار درصد كربن بيومس هوايي و زيرزميني، سه درصد كربن لاشبرگ و 62 درصد كربن در عمق 15-0 و 31 درصد در عمق 30-15 سانتي متر است. در نتيجه مشاهده شد عمليات بيومكانيك در ترسيب كربن از شاهد موفق تر عمل كرده است

Banketing and artificial afforestation are effective processes for soil carbon storage and removal of carbon from the atmosphere. In this research, land use change and its effects on carbon storage has been studied in Pakal Basin in Markazi Province. Rangeland was selected as a witness for comparing soil carbon storage with areas with banketing operations and planted with almonds (biomechanical activity). Soil was sampled on transect and plot in systematic random sampling for this purpose, three plots were used randomly, along each transect. Soil samples of one kilogram were taken from 0-15 and 15-30 cm depth of each plot. Soil physico-chemical properties such as bulk density, organic carbon and soil texture were analyzed. Results showed that total carbon stored in the soils of bio-mechanical operation is 33.65 t.ha-1 from which 30% belongs to above and underground biomass, 2% litter, 38.9% in the depth of 0-30 and 29.1% in the depth of 15-30 cm. Also, the results showed the amount of soil organic carbon of 30.16 t.ha-1 in witness area from which 4% belongs to above and underground biomass, 3% litter, 62% in the depth of 0-15 and 31% in the depth of 15-30 cm. As a result, biomechanical operations are more effective in carbon sequestration compared to rangelands as witness areas.