پديد آورندگان :
صالح پورجم امين سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي تهران - پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري , طباطبايي محمودرضا سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي تهران - پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري , سررشته داري امير سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي تهران - پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري , مصفايي جمال سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي تهران - پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري
كليدواژه :
ايستگاه سينوپتيك , تبديل باكس كاكس , توزيع نرمال بارش , شدت و مدت و فراواني , من كندال , خشكسالي استان هاي شمال غربي , نمايه دهك ها
چكيده فارسي :
بررسي رخداد خشكسالي به عنوان حادثه اي محيطي از جايگاه ويژه اي در مديريت منابع طبيعي و نيز برنامه ريزي هاي مرتبط با مديريت منابع آبي برخوردار است. در اين تحقيق، اقدام به بررسي ويژگي هاي خشكسالي در ايستگاه هاي منتخب سينوپتيكي اردبيل، خوي، اروميه، تبريز، زنجان، سنندج و سقز در شمال غربي كشور با كاربرد نمايه دهك ها شد. ابتدا، پس از بازسازي نواقص آماري ماهانه ايستگاه ها در دوره 38 ساله آماري 2014-1977، سري زماني بارندگي هر يك از ايستگاه ها با كاربرد روش تبديل باكس-كاكس نرمال سازي شد. سپس، اقدام به محاسبه نمايه دهك ها در مقياس هاي زماني مختلف ماهانه، فصلي و سالانه مبتني بر داده هاي ماهانه ي بارش نرمال شده ايستگاه ها، در دوره آماري 2014-1977 در محيط نرم افزاري MATLAB و DIP شد. سپس، اقدام به محاسبه ويژگي هاي خشكسالي (شدت، مدت و فراواني) در هر يك از ايستگاه هاي منتخب سينوپتيك شد. همچنين، در اين تحقيق، به منظور آگاهي از روند تغييرات بارش در دوره آماري 38 ساله مورد مطالعه (2014-1977)، اقدام به تعيين روند تغييرات بارش ايستگاه هاي منتخب در مقياس هاي زماني مختلف در دوره آماري 19 ساله نخست (1995-1977) و مقايسه با روند تغييرات بارش در دوره 38 ساله آماري با كاربرد آزمون روند من-كندال و نيز تعيين تغييرات مقادير متوسط بارش در دو دوره متوالي 19 ساله آماري (1995-1977 و 2014-1996) شد. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان دهنده كاهش بارش متوسط سالانه كليه ايستگاه ها در دوره دوم نسبت به دوره مبنا است. همچنين، نتايج نشان دهنده رخداد خشكسالي هاي با شدت، مدت و فراواني مختلف در ايستگاه هاي منتخب سينوپتيكي شمال غربي كشور است. همچنين، نتايج نشان دهنده روند نزولي تغييرات بارش در ايستگاه هاي سينوپتيك سقز و سنندج در مقياس زماني سالانه است. اين در حالي است كه ايستگاه هاي فاقد روند سقز و زنجان در دوره آماري 1995-1977، داراي روندهاي نزولي و صعودي در برخي از مقياس هاي زماني در دوره آماري 2014-1977 شده اند.
چكيده لاتين :
Investigation of drought event has a great importance in the natural resources management and planning water resources management. In this research, the drought characteristics in the selected synoptic stations in northwest of Iran, including Ardebil, Khoy, Oroomieh, Tabriz, Zanjan, Sanandaj and Saghez were investigated using the Deciles Index. First, after rebuilding monthly missing data in the period of 1977-2014, time series of precipitation in each station normalized using Box-Cox Transformation. Then, the Deciles Index in different time scales of monthly, seasonal and yearly was calculated based on the normalized monthly precipitation of stations in the period of 1977-2014 by MATLAB and DIP software. Then, the drought characteristics, including intensity, duration and frequency were calculated in each synoptic station. In this research, to find the trend of precipitation in the 38 years, 1977-2014, First, trends of the selected stations were determined using Mann-Kendall trend test at the different time scales of the 19 year period, 1977-1995, then compared with trend of the 38 years and finally, determined the changes of the mean precipitation values in two subsequent periods, 1977-1995 and 1996-2014. Obtained results show that the mean annual precipitation at the all stations was decreased in the second period than base period. The results also show that the drought occurrence with different intensity, duration and frequency occurred in selected synoptic stations in northwest of Iran. The results also indicate that there is the decreasing trend of precipitation at the synoptic stations of Saghez and Sanandaj in yearly time scales. Although the stations of Saghez and Zanjan have no trend in the period of 1977-1995, they have decreasing and increasing trends in some time scales in the period of 1977-2014.
