گزارش فني: مكان يابي عرصه هاي مناسب سامانه پخش سيلاب با استفاده از روش AHP و فناوري GIS، مطالعه موردي: منطقه نعيم آباد، استان فارس

Locating suitable areas for flood spreading system, using AHP method and GIS technique, case study: Naeim-Abad region, Fars Province

پخش سيلاب يك روش موثر براي افزايش سطح آب هاي زيرزميني، برطرف كردن شرايط بحراني آب هاي زيرزميني و مهار سيلاب نعيم آباد فارس به شمار مي آيد. مهمترين مرحله در انجام موفقيت آميز تغذيه مصنوعي، انتخاب محل هاي تغذيه در منطقه مورد پژوهش مي باشد. در اين پژوهش، از فناوري GIS و روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) استفاده شده است. عوامل نه گانه زمين، شيب، فاصله از جاده، ارتفاع، ضخامت آبرفت، فاصله از آبراهه، نفوذپذيري سطحي، كاربري اراضي و گسل در اين پژوهش مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته اند. هر لايه با استفاده از روش AHP اولويت بندي شده و لايه هاي مختلف تلفيق شده اند. براي اولويت بندي عوامل نه گانه از نرم افزار expect choices استفاده شده است. نتايج نشان داد كه 3. 6 درصد از منطقه نعيم آباد بر اساس روش AHP و فناوري GIS براي اجراي پخش سيلاب مناسب مي باشد. در اين پژوهش، عوامل هيدرولوژي با وزن 0. 687 بيشترين تأثير را در بين معيارهاي اصلي براي تعيين پهنه هاي مستعد پخش سيلاب را دارند و از ميان زيرمعيارهاي اين معيار اصلي، نفوذپذيري سطحي با وزن 0. 558 بيشترين تأثير را دارند، همچنين، زيرمعيار كاربري اراضي داراي وزن 0. 701 بوده كه بيشترين وزن در بين زيرمعيارها را داشته است و كمترين وزن در بين زير معيارها به فاصله از جاده با وزن 0. 106 تعلق گرفت كه نشان دهنده كمترين تأثير در مكان يابي مناطق مناسب براي پخش سيلاب مي باشد.

Flood spreading is an effective way to increase the groundwater level, rectify the critical conditions of groundwater, and prevent flooding at Naeim-Abad, Fars Province. The most important step in the successful implementation of artificial recharge is the selection of recharge areas in the studied region. In this research, the GIS technique and Analytical Hierarchical Process (AHP) method have been used. We considered nine factors–land, slope, and distance from the road, altitude, thickness of the alluvium, distance from the stream, surface permeability, land use, and fault for analysis in this research. Each layer was prioritized using the AHP method and the different layers were integrated. Expert Choice software was used to prioritize nine considered factors. The results showed that 3.6% of the Naeim-Abad area was suitable for flood spreading based on the AHP method and GIS technique. In this research, hydrologic factors with a weight of 0.687 had the most impact among the main criteria for locating areas prone to flood spreading. Among the sub-criteria of this criterion, surface permeability with a weight of 0.558 had the greatest influence. In addition, the sub criterion of land use was weighted equal to 0.701, which had the highest weight among the sub criteria. The lowest weight among the sub criteria was attributed to the distance from the road with a weight of 0.106, which indicated the least influence on locating suitable areas for flood spreading.