بررسي تأثير آشفتگي با منشأ انساني در تغييرات پوشش گياهي و خاك جنگل‌هاي دارمازو استان لرستان

Effects of anthropogenic disturbance on vegetation changes and soil of Gall Oak stands, Lorestan province

پژوهش حاضر به بررسي تأثير عوامل آشفتگي بر تغييرات اشكوب علفي جامعه بلوط دارمازو حفاظت‌ شده در مقايسه با منطقه بدون آشفتگي بر مبناي گونه­هاي محافظه‌­كار و ارتباط آن با برخي متغير­هاي محيطي مي­‌پردازد. منطقه مورد مطالعه، جنگل‌هاي دارمازوي شينه قلايي در 88 كيلومتري شمال غرب خرم‌آباد مي‌باشد. اطلاعات مربوط به اشكوب علفي، درختي، خاك و ساير متغيرهاي محيطي با استفاده از قطعات نمونه با مقياس‌هاي متفاوت و به‌صورت تصادفي در هر منطقه برداشت شد. پس از تعيين گونه­‌هاي محافظه­‌كار براي مشخص كردن ارتباط گونه‌هاي گياهي با متغيرهاي محيطي از روش رسته‌بندي DCA و CCA و براي ارزيابي تنوع گياهي از شاخص‌هاي عددي استفاده شد. تحليل عوامل اصلي (PCA)نيز به‌منظور تعيين مهمترين مؤلفه‌هاي محيطي مؤثر بر تفكيك جوامع گياهي استفاده شد. نتايج نشان داد كه تيپ جنگلي تخريب‌ شده نسبت به حفاظت ‌شده داراي گونه‌هاي مهاجم بيشتر و شاخص‌هاي غنا و تنوع كمتري است. همچنين بر اساس نتايج، پوشش علفي حفاظت‌ شده با سطوح بالاي عناصر غذايي همبستگي مثبت نشان داده و متغيرهاي اصلي تأثيرگذار بر آن، ارتفاع، تاج پوشش، جهت دامنه، كربن آلي، پتاسيم، نيتروژن، فسفر، رس، شن و وزن مخصوص ظاهري است. اين مطالعه نشان داد كه استفاده از مفهوم گونه‌هاي محافظه‌كار و انتخاب دو حوضه مجاور و هم‌شكل با حذف عوامل مخدوش­گر منجر به تعيين هر چه بهتر اثرات مديريت حفاظتي مي‌شود.

This study aimed to detect the effects of anthropogenic disturbance on vegetation changes based on conservatism species concept and its relation to environmental factors in two protected vs disturbed area. The study area, Shine Qelaii gall oak forests, located in 88 Km from the north west of Khoramababd. Multiscale sampling plots were used randomly to collect data on forest floor vegetation, trees, soils, and other environmental factors. Among collected plant specimens, conservatism species were identified and DCA and CCA ordination methods were applied to determine correlation between plant species and environmental factors, plant diversity also were investigate by nonparametric numerical diversity indices. The most effective environmental factors on distinction among vegetation communities were determined by PCA ordination method. Based on the results, more invasive species and less richness and diversity indices were seen on the disturbed forest type compare to the protected one. A positive correlation was seen in ground flora vegetation and soil nutrients. Altitude, canopy cover, exposure, OC, K, N, P, clay, sand, and bulk density were the most effective environmental factors on vegetation types. This study showed that conservatism species concept together choosing two close and same watershed can eliminate confused factors and resulted to more accurate determination of conservation management effects on vegetation composition