تأثير نوسانات هيدرولوژيكي بر غلظت مواد مغذي آب‌هاي ورودي به درياچه زريوار

Impact of hydrological oscillations on the concentration of nutrients in Zarivar Lake streams

در اين پژوهش، ضمن بررسي تغييرات فصلي دبي و غلظت نيتريت، نيترات، آمونيوم، اورتوفسفات و پتاسيم محلول، تغييرات غلظت اين مواد در آب­ پايه و رواناب ناشي از بارش نيز در آبراهه­هاي فصلي و دائمي ورودي به درياچه زريوار مطالعه شد. بررسي داده­‌ها حكايت از تغييرات زياد دبي در فصل بهار نسبت به ديگر فصول به‌­دليل وقوع بارش‌­هاي مكرر و وقوع بيشينه‌هاي دبي در اين فصل داشت. با وجود تفاوت­‌هاي رفتاري ورودي­‌هاي مختلف به درياچه و همچنين، ماهيت متفاوت مواد مغذي، در مجموع غلظت مواد مغذي داراي تفاوت‌هاي فصلي معني­دار بودند، به‌طوري‌ كه بيشينه غلظت­‌ها و بيشترين تغييرات غلظت نيتريت، نيترات، اورتوفسفات محلول و آمونيوم در فصل تابستان مشاهده شد. تحليل نتايج بررسي تغييرپذيري غلظت مواد مغذي در طول و بين وقايع بارشي بيان­گر تفاوت‌هاي معني­دار نيتريت و نيترات در طول و بين وقايع بارشي با سطوح معني‌داري صفر و 0.018 بود، به‌طوري ­كه بيشترين تغييرات و بيشينه غلظت­هاي نيتريت و نيترات به‌دليل اثر رقيق­سازي در طول رگبارها، عدم جذب به‌وسيله ذرات خاك و در نتيجه عدم تجمع آن در آبخيز و حمل به‌وسيله آب زيرزميني، در آب پايه مشاهده شد. بيشينه غلظت­‌هاي اورتوفسفات محلول در نقاط 1 و 2 در آب پايه و در نقاط 3 و 4 در طي رگبارها ثبت شد. در مجموع، تغييرات معني‌داري بين غلظت مواد مغذي به‌جز پتاسيم در طول و بين وقايع بارشي مشاهده شد.

In this study, the seasonal variations of discharge and concentrations of soluble nitrite, nitrate, ammonium, orthophosphate and potassium and also the concentrations of these substances during baseflow and rainfall runoff in the seasonal and perennial rivers entering the Zarivar Lake were investigated. The results showed a great variation of discharge in the spring than the other months because of frequent rainfalls and the maximum discharge in this season. Despite the differences of the stream lake behavior and also the different nature of nutrients, generally, nutrients concentrations have different seasonally significant so that the maximum concentrations and the maximum concentration variations of soluble nitrite, nitrate, orthophosphate and ammonium were seen in summer. The results of the inter and intra storm variability analysis of nutrient concentrations indicated a significant differences between nitrite and nitrate during and between storm events with sig=0 and sig