كليدواژه :
فلاونوئيد , كلروفيل , كود , گياهان دارويي , متابوليت هاي ثانويه
چكيده فارسي :
سابقه و هدف
زوفا گياهي است چند ساله متعلق به خانواده نعناعيان كه داراي گل هاي آبي رنگ بوده و ارتفاع آن تا 60 سانتي متر هم مي رسد. اسانس زوفا در صنايع آرايشي، بهداشتي و غذايي كاربرد هاي فراواني دارد. عصاره آبي استخراج شده از اندام هوايي اين گياه داراي خاصيت آنتي اكسيداني و آنتي ميكروبي بوده و همچنين فعاليت ضد ويروسي بالايي در برابر بيماري ايدز دارد. مصرف مقادير زياد نهاده هاي شيميايي در سيستم هاي كشاورزي فشرده باعث افزايش عملكرد در گياهان مي شود ولي از پيامد هاي نامطلوب آن آلودگي منابع آب هاي زيز زميني، كاهش كيفيت محصولات كشاورزي و تخريب اكوسيستمها مي باشد. كاربرد كود هاي آلي نظير ورمي كمپوست علاوه بر كاهش مصرف كود هاي شيميايي با تامين عناصر غذايي مورد نياز گياه شرايط فيزيكي و ميكروبي خاك را بهبود مي دهد. با توجه به اهميت گياه دارويي زوفا در صنايع مختلف در اين تحقيق تاثير كاربرد ورمي كمپوست و كود نيتروژن بر خصوصيات كمي و كيفي اين گياه دارويي مورد بررسي قرار گرفت.
مواد و روش ها
به منظور مطالعه تاثير ورمي كمپوست بر صفات كمي و كيفي گياه زوفا آزمايشي مزرعه اي در سال 1394 در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه پيام نور مرند در سه تكرار انجام گرديد. تيمار ها شامل (0، 5، 10، 15 تن در هكتار ورمي كمپوست و 75 كيلو گرم در هكتار نيتروژن) بودند. در اين مطالعه ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخههاي جانبي،عملكرد ماده خشك، درصد اسانس، عملكرد اسانس، ميزان كلروفيل ( a، b، و كل)، فلاونوئيد و آنتوسيانين كل مورد ارزيابي قرار گرفتند.
يافته ها
نتايج نشان داد محتوي اسانس از 0/48 تا 0/62 درصد در سرشاخه هاي گلدار گياه زوفا متغير بود. بيشترين ارتفاع گياه، قطر ساقه، تعداد شاخه هاي جانبي و گل دهنده و وزن خشك كل بواسطه كاربرد ورمي كمپوست در مرحله گل دهي كامل در بالاترين سطح بدست آمد. بيشترين مقدار مصرف ورمي كمپوست (15 تن در هكتار) تاثير معني داري بر ميزان كلروفيل، ، فلاونوئيد و آنتوسيانين كل داشت. ورمي كمپوست بر اغلب صفات مورد مطالعه تاثير مثبتي داشت و تجمع اسانس را در گياه به طور معني داري افزايش در سطح احتمال يك درصد داد. با افزايش مقادير ورمي كمپوست ميزان اسانس افزايش يافت و كاربرد 15 تن در هكتار ورمي كمپوست بيشترين عملكرد اسانس (2/46 گرم در متر مربع) را توليد كرد كرد.
نتيجه گيري
كاربرد ورمي كمپوست با كاهش اثرات مضر نهاده هاي شيمايي صفات مورد اندازه گيري را بهبود داد. در كل كاربرد 15 تن در هكتار ورمي كمپوست در مقايسه با ساير سطوح تيماري تاثير مطلوبي بر محتواي اسانس، رنگدانه هاي فتوسنتزي و صفات آگرومورفولوژيكي گياه زوفا داشت.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Hyssop is herbaceous perennial plants belong to Lamiaceae family that it has small blue flowers borne on the upper part of the branches with up to 60 cm tall. The essential oils of hyssop are widely used in cosmetics, sanitary and food industries.
Distilled aqueous extract of aerial part of the plant has antioxidant and antimicrobial activities also it has high antivirus activity against AIDS. The indiscriminate use of chemical fertilizers in intensive agriculture has increased crop performance, but the undesirable results of this action is the pollution of water resources, reducing the quality of agricultural products and destroying ecosystems.
Application of organic fertilizers such as vermicompost, beside of reducing the use of chemical fertilizers, improves the physical and microbial conditions of soil by supplying the nutrients required of plant. In this research considering the importance of hyssop in different industries, the effect of vermicompost and nitrogen fertilizer were studied on quantitative and qualitative traits of Hyssop.
Materials and methods: In order to study the effect of vermicompost on some traits of hyssop, a field experiment was carried out based on a randomized complete block design with three replicates during 2015/2016. Treatments consisted of 0, 5, 10, 15 ton ha-1 vermicompost and 75 kg N ha-1. In this study plant height, stem diameter, number of lateral branches, total dry weight, essential oil content, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, total anthocyanins and total flavonoids were measured .
Results: The results indicated that percentage of essential oil varied from 0.48 to 0.62 in flowering branches of Hyssop plant. The greatest plant high, stem diameter, number of lateral and flowering branches as well as total dry weight was gained by application of vermicompost in high level at full flowering stage. The greatest amount of vermicompost (15 ton ha-1) had significantly affected on chlorophyll, carotenoid, total flavonoids and anthocyanins. Vermicompost levels had a promoting influence on most of growth traits and it increased significantly on essential oil accumulation at 1% of probability level. With enhancing levels of vermicompost the essential oil content was increased and use of 15 ton ha-1 vermicompost produced the maximum (2.46 g m-2) essential oil yield.
Conclusion: In this study application of vermicompost with decreased harmful chemical inputs improved the most measured traits. Overall, utilization of 15 ton ha-1 compared to other levels of treatments had suitable effect on content of essential oil, photosynthetic pigments and agro-morphological characteristics in Hyssop.
