پديد آورندگان :
جعفرآقايي، مجيد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي اصفهان - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان - بخش تحقيقات علوم زراعي- باغي , زينلي، ابراهيم دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه زراعت , سلطاني، افشين دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه زراعت , گالشي، سراله دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه زراعت
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: كمبود آب شيرين، افزايش نياز به مواد غذايي و وجود آبهاي شور فراوان، كشاورزان را ناگزير به استفاده از آبهاي شور نموده است. استفاده از عنصر پتاسيم به صورت محلولپاشي ميتواند گياه را در دسترسي سريع به عناصر غذايي و كاهش اثرات شوري كمك نمايد. استفاده از ارقام موتانت به عنوان گياهان متحمل به شوري ميتواند به منظور مديريت بهتر زراعي در جهت افزايش توليد در شرايط شور مورد استفاده قرار گيرد. لذا اين پژوهش به منظور بررسي اثر شوري آب آبياري و محلولپاشي سولفات پتاسيم بر برخي ويژگيهاي فيزيولوژيك، عملكرد و محتواي يوني دو موتانت پنبه انجام شد.
مواد و روش ها: آزمايش به صورت كرتهاي خرد شده فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با چهار تكرار در ايستگاه تحقيقات شوري رودشت اصفهان در طي سال زراعي 93-94 به اجرا در آمد. در اين مطالعه كرتهاي اصلي شامل تيمارهاي آبياري با آب داراي هدايت الكتريكي 4 (شاهد)، هشت و 12 دسيزيمنس بر متر و كرتهاي فرعي شامل تلفيق فاكتوريل سه ژنوتيپ (موتانت ال ام 1673 و ال ام 1303 و ژنوتيپ شاهد شايان) با محلولپاشي چهار سطح سولفات پتاسيم به ميزان صفر، دو، چهار و شش كيلوگرم در 1000 ليتر آب در هكتار بود. صفات مورد مطالعه در اين آزمايش عبارت بودند از درصد كيل و عملكرد وش و خصوصيات فيزيولوژيك از قبيل محتواي نسبي آب برگ، آب نسبي از دست رفته برگ‌ها، شاخص پايداري غشا و محتواي نسبي كلرفيل برگ.
يافته ها: عملكرد وش تحت تأثير آبياري با آب شور، محلول پاشي با سولفات پتاسيم و ژنوتيپ قرار گرفت، اما اثر متقابل بين عوامل آزمايش بر عملكرد وش معنيدار نبود. نتايج حاكي از عدم كاهش عملكرد وش با افزايش سطح شوري آب آبياري از چهار به هشت دسي زيمنس بر متر بود، درحالي‌كه هنگام استفاده از آب با هدايت الكتريكي 12 دسي زيمنس بر متر، عملكرد وش 48/5 درصد نسبت به شاهد (چهار دسي زيمنس بر متر) كاهش يافت. عملكرد وش در تيمار محلولپاشي چهار كيلوگرم در هكتار سولفات پتاسيم داراي بالاترين مقدار و حدود 55 درصد افزايش عملكرد داشته ولي با تيمارهاي كاربرد دو و شش كيلوگرم در هكتار سولفات پتاسيم اختلاف معنيدار نداشت. در بين ژنوتيپ ها بالاترين و عملكرد وش در ژنوتيپ ال ام 1303 و به ميزان 3721 كيلوگرم در هكتار بود كه نسبت به رقم شايان (3165 كيلوگرم در هكتار) اختلاف معنيدار داشت. بيشترين محتواي آب نسبي برگ در مرحله اول و در همه سطوح محلولپاشي با سولفات پتاسيم در تيمار شوري هشت دسي زيمنس بر متر و حدود 80 درصد به دست آمد و در اين سطح شوري بين تيمارهاي مختلف محلول پاشي اختلاف معنيداري مشاهده نشد. محتواي نسبي كلرفيل نيز در تيمار شاهد 59 درصد بود و با افزايش شوري آب آبياري از ميزان آن كاسته شده و در تيمار شوري 12 دسي زيمنس بر متر به 54 درصد رسيد.
نتيجه گيري: نتايج اين تحقيق نشان داد كه براي دستيابي به حداكثر محصول در شرايط شوري آب آبياري ميتوان از ژنوتيپ موتانت ال ام 1303 استفاده نمود. همچنين براي كاهش اثرات شوري ميتوان از محلولپاشي 4 كيلوگرم در هكتار سولفات پتاسيم استفاده كرد.
چكيده لاتين :
saline water in ground, agronomists have to use of this salt water. Foliar application of nutrients such as potassium can have quick access to the nutrients in the plant and reduce the effects of salinity assist. In order to better agronomic management for achieve to higher yield, identify of varieties with high yield potential in these conditions can assist researchers to achieve high yield. Using mutant varieties as tolerant plants to salinity can be one of the solutions. Hence this study was performed to evaluate the effect of salinity of irrigated water and foliar application of potassium sulfate on some physiological characteristics, yield of two mutant cottons.
Material and methods: The experiment was laid out using of split factorial arrangement based on complete block design with four replications in Isfahan Agricultural and Natural Resources Center, Rudasht, Isfahan, Iran during 2014-2015. In this study, experimental treatments were three irrigation water [4 (as control), 8 and 12 dS m-1] at main plots and three cotton genotypes (LM1673, LM1303 and Shayan) with four levels of K2SO4 such as 0 (as control), 2, 4 and 6 kg in 1000l/ha in sub plots. In this experiment studied traits were fiber percent, lint yield, and physiological traits such as RWC, RWL, membrane stability index and chlorophyll content.
Results: Lint yield significantly affected by irrigation with saline water, foliar application of potassium sulfate and genotype, but the interaction between experimental factors on lint yield was not statistically significant. The results showed no significant decrease in yield with increasing of salinity levels of irrigation water from 4 to 8 dS.m-1, while when using 12 dS.m-1 saline water for irrigation, lint cotton yield reduced as 48.5% compared to control (4 dS.m-1) and fell from 4174 to 2149 kg per ha. Foliar application of potassium sulfate treatment at rate of 4 kg per hectare had the highest yield was 4425 kg per hectare compared to the control (2462 kg) was 55% increasing of yield, but had not significant differences with 2 and 6 kg per hectare sulfate potassium treatments. Between genotypes, LM-1303 genotype had the highest lint yield in rate of 3721 kg per hectares that had significant differences with Shayan genotype (3165 kg per hectares). Highest RWC in first sampling at all foliar application of potassium sulfate treatments was obtained in 8 dS.m-1 treatment at rate of 80% and in this saline treatment were not significant differences between foliar treatments. Chlorophyll content was 59 in control treatment and increasing of salinity treatment decreased it and was 54 in 12 dS.m-1 treatments.
Conclusion: The results of the present study showed that in saline water treatments, LM-1303 mutant had the highest fiber percent and lint yield that in results can proposed this genotype for achieve to high yield in saline condition. Also, for achieve to higher yield and reducing of salinity effects can apply 4 kg per hectares potassium sulfate by spraying.
