مباني معرفت شناختي خيال در عرفان ابن عربي

خيال در انديشه ابن عربي در افقي فراتر از افق عقل نشسته است، هم خيال متصل به عنوان ابزار معرفتي مهم مي تواند به حقايقي وقوف يابد كه عقل از دست يابي به آنها ناتوان است، و هم خيال منفصل حوزه وسيعتري از عالم را به خود اختصاص داده وتمام ماسوي الله را در بر مي گيرد. ادراك خيالي همراه ترين معرفت با كل هستي است، در شناخت خداوند بدون خيال نمي توان از وجوه تشبيهي كلام او آگاهي يافت. انسان بايد هر دو چشم خود را به سوي حقيقت بگشايد كه يكي عقل وديگري خيال است، و در شناخت كل عالم خيال موثرترين ابزار ادراكي است، چون خيال مذبذب بين وجود و عدم است، با جهاني كه خود عين خيال است، مي تواند همراهي نمايد و به درك عميق آن نائل شود. عقل از اصول ايستا و ثابتي برخوردار است و تنها قادر به درك جنبه تنزيهي خداوند است، در حالي كه خيال همانند خود عالم، دائما در تحول و گشودگي است، معرفت خيالي همانند خود جهان و زندگي گشوده وسيال است و هيچگاه به ديدگاه ونظر منتهي نمي شود. خيال ابن عربي در فلسفه اسلامي تا حد قابل توجهي مغفول مانده، كه احياء مجدد آن، تحولات عميقي را به وجود خواهد آورد.