تأثير ارتفاع از سطح دريا بر برخي ويژگي هاي كمي و كيفي درختان صنوبر دلتوئيدس

Effect of Altitude on some Quantitative and Qualitative Characteristics of Populus Deltoids Trees

به­ منظور بررسي اثر ارتفاع از سطح دريا روي برخي ويژگي­هاي كمي و كيفي گونه صنوبر دلتوئيدس در استان مازندران سه رويشگاه در حدود ارتفاعي بين 150 تا 1200 متر در شهرستان ساري انتخاب شد. در هر رويشگاه برخي از مشخصه‌هاي كمي درختان از جمله قطر برابرسينه، ارتفاع كل، سطح مقطع، حجم، ضريب شكل و متغيرهاي كيفي شامل سلامت تنه، تقارن تاج و فرم تنه مورد اندازه‌گيري و ارزيابي قرار گرفت و با استفاده از تجزيه واريانس يك‌طرفه و آزمون كروسكال واليس، مقادير مربوط به مشخصه‌هاي كمي و كيفي درختان درسه رويشگاه مقايسه شدند. نتايج نشان­داد كه ارتفاع از سطح دريا اثرات معني ­داري روي خصوصيات كمي و كيفي درختان صنوبر دلتوئيدس داشت و در ارتفاعات پايين­تر (300-150 متر) درختان صنوبر از رشد قطري و حجمي مطلوب ­تري نسبت به ارتفاعات بالاتر برخوردار بودند. بر اساس نتايج بيشترين مقدار قطر برابرسينه (27/83 سانتي­ متر)، ارتفاع (21/13 متر)، سطح مقطع (0/046 مترمربع) و حجم (2/11 مترمكعب) و بيشترين فراواني درختان با تنه استوانه­اي در رويشگاه مهدشت (ارتفاع كمتر) مشاهده شد. درختان رويشگاه پهنه­ كلا داراي بيشترين مقدار ضريب شكل (0/99) و تاج متقارن بودند. با توجه به نتايج اين پژوهش مي­ توان بيان كرد كاشت گونه صنوبر دلتوئيدس در مناطق پايين­بند مي­ تواند موجب افزايش خصوصيات كمي و كيفي درختان اين گونه شود و راهكار مناسبي به‌منظور تأمين نياز چوبي صنايع وابسته به چوب باشد.

In order to study the effect of altitude on some quantitative and qualitative characteristic of Populus deltoides in Mazandaran province, three sites were selected with elevations between 150 and 1200 m above sea level in Sari city. In each site, some tree traits such as diameter at breast height, total height, basal area, volume, form factor and qualitative variables including trunk health, crown shape and trunk form were measured and evaluated and quantitative and qualitative characteristics of trees in three sites were compared using one-way ANOVA and Kruskal Wallis tests. Results showed that the altitude had significant effects on qualitative and quantitative characteristics of Populus deltoides trees and trees in lower altitude ranges (150-300 m) had a higher diameter and volume growth than trees in higher altitudes. According to results, the highest diameter (27.83 cm), height (21.13 m), basal area (0.046 m2), volume (2.11 m3) and the highest number of trees with cylindrical trunks were observed in Mahdasht. Tress in Pahnekola had the highest form factor (0.99) and with symmetrical crowns. According to results of this study, it can be concluded that planting with Populus deltoides trees in lower altitude ranges can increase the qualitative and quantitative characteristics of such trees and provides a suitable approach for supplying wood for wood-based industries.