پديد آورندگان :
عمراني، سعيد دانشگاه شاهد - گروه زراعت و اصلاح نباتات , ناجي، امير محمد دانشگاه شاهد - گروه زراعت و اصلاح نباتات , اسماعيل زاده مقدم، محسن دانشگاه شاهد - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
گندم , اثر متقابل ژنوتيپ در محيط، سازگاري , امي , پايداري عملكرد
چكيده فارسي :
به منظور بررسي اثر متقابل ژنوتيپ × محيط و تعيين ژنوتيپهاي پايدار،30 ژنوتيپ گندم نان با دو شاهد شامل ارقام چمران و چمران2 با استفاده از طرح آلفا لاتيس در 4 تكرار و 6 مكان ( اهواز، داراب، دزفول، ايرانشهر، خرمآباد و زابل) در طي دو سال زراعي (94-1392) مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج حاصل از تجزيه واريانس مركب نشان داد كه بين محيطها، ژنوتيپها و اثر متقابل ژنوتيپ و محيط اختلاف معنيداري در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. نتايج حاصل از تجزيه AMMI نشان داد كه اثر اصلي ژنوتيپ، محيط و اثر متقابل ژنوتيپ × محيط در سطح احتمال 1% معنيدار بوده و چهار مولفه اصلي اول در مجموع حدود 9/90 درصد از مجموع مربعات برهمكنشها را توجيه نمودند. در اين تحقيق براي بررسي پايداري ارقام از آماره ارزش پايداري AMMI (ASV) استفاده شد كه در اين راستا ژنوتيپهاي 2، 6، 14و 28 كمترين ASV را به خود اختصاص دادند. ژنوتيپهاي 2، 6 و 14 با داشتن عملكرد بالاتر از ميانگين كل بهعنوان ژنوتيپهاي پايدار با عملكرد بالا شناخته شدند. بايپلات اولين مؤلفه اصلي و ميانگين عملكرد دانه براي ژنوتيپها و محيطها مشخص نمود كه ژنوتيپهاي 9، 28، 25، 12، 14، 10، 2 و 6 اثر متقابل پاييني داشتند، اما ژنوتيپهاي 14، 10، 2 و 6 با داشتن ميانگين عملكرد بالاتر از ميانگين كل نسبت به بقيه بهعنوان ژنوتيپهايي با پايداري مطلوب انتخاب شدند. بايپلات مربوط به دو مؤلفه اصلي اول اثر متقابل نشان داد كه ژنوتيپهاي 2، 6، 7 و 14 به علت داشتن ميانگين عملكرد بيشتر از ميانگين كل، ژنوتيپهايي با سازگاري عمومي خوب شناخته شدند. گروهبندي ژنوتيپها بر مبناي مدل SHMM آنها را در 3 گروه قرار داد در گروه اول 22 ژنوتيپ، در گروه دوم 9 ژنوتيپ و در گروه سوم تنها ژنوتيپ 20 قرار گرفت
چكيده لاتين :
To evaluate the genotype × environment interaction and determine the stable genotypes of wheat, 30 genotypes of bread wheat along with two controls namely Chamran and Chamran 2 were studied in 6 locations (Ahwaz, Darab, Dezful, Iranshahr, Khorramabad, Zabul) and two years (from 2013 to 2015), in each using an alpha lattice design with 4 replications. The results obtained from AMMI analysis demonstrated that the main effects of genotype, environment, genotype × environment interaction and the first four principal components were highly significant. The first four principal components justified around 90.9% of the sum of squares of the interactions. By using the stability of the figures of the statistics lasting value AMMI (ASV), genotypes 2, 6, 14, 28 had the lowest (ASV) values. Genotypes 2, 6 and 14 with higher yields than the overall mean were identified as high yielding genotypes with stable performance. Drawing the biplot of the first principal component and the average yield for genotypes and environments suggested that genotypes 9, 28, 25, 12, 14, 10, 2 and 6 had low interactions, but genotypes 14, 10, 2 and 6 with higher than average yields and desired stability were selected. Biplot of the first two principal components showed that the interaction between genotypes 2, 6, 7 and 14 due to higher grain yield than the average of the total, were identified genotypes with good compatibility. Genotype grouping them into three groups based on the model SHMM placed in the first group of 22 genotypes, genotypes 9 in the second group and the third group was the only genotype 20.
