رمزپردازي در روش‌شناسي فلسفي ابن‌سينا

An investigation on the Position of Allegory in Avicenna's Philosophical Methodology

متافيزيك سينوي نظام به‌هم‌پيوسته‌اي است كه اجزاء آن در يك نسبت كلي با يكديگر قرار مي‌گيرند و در يك فرآيند چند سويه از جانب ديگر اجزا معنا مي‌يابند و به آن‌ها معنا مي‌دهند. اين فرآيند معنايابي و معنابخشي مستلزم فرض نگارش و خوانش تفسيري ابن‌سيناست و رمزپردازي به‌عنوان مبنايي براي چنين نگارش و خوانشي لحاظ مي‌شود؛ ازاين‌رو كليت متافيزيك سينوي كه شايد بتوان آن را «متافيزيك رمزي» ناميد، متأثر از باطني‌گري اسلامي، خوانش‌هاي نوافلاطوني از ارسطو و فلسفه فارابي، نوعي روش‌شناسي رمز محور را بنياد مي‌نهد كه بر مبناي آن كل نظام فلسفي ابن‌سينا از متون منطقي تا الهيات و متون تمثيلي عرفاني را به‌عنوان يك نظام پيوسته معنا مي‌بخشد؛ بر اين مبنا تمثيل­پردازي‌هاي ابن‌سينا، در ادامه و مسير متون منطقي اوست و متون منطقي او نيز ذيل چنين رموزي معنا مي‌يابند؛ هرچند رمزپردازي يكي فربه‌تر و ديگري تنك‌تر باشد. اين رمزپردازي را مي­توان به عنوان بخشي از جريان گذار ابن­سينا از سنت ارسطويي و وجهي از تشخص روش­شناسي سينوي دانست.

Avicenna's metaphysics is a coherent system, the elements of which is established in a universal proportion and takes their meaning alongside each other and gets meaning to others. This taking and getting the procedure of meaning presumes the assumption of hermeneutical writing and reading of Avicenna's work and allegory is the basis of such writing and reading. So Avicenna's metaphysics in its totality which can be named allegorical metaphysics, affected by the Islamic esotericism, neo-Platonic reading of Aristotle and Al-Farbi's philosophy, founded an allegorical methodology, which gave meaning to all of his systems, from logical text to theology and allegorical stories, as a coherent system; so Avicenna's allegorical stories, is the continuation of his logical texts and his logical texts become meaningful in relationship to those allegorical ones; even if allegory of one is more than the other. So, in this paper, I aim to show the dimensions of this allegorical approach.