مباني طراحي الگوي پژوهش توحيدي در علوم تجربي

Foundations of Designing for Monotheistic Research model in Experimental Science Alireza Mollaahmadi - Student in Qom Seminary

يكي از مهم‌ترين مباحثي كه امروزه در عرصۀ فلسفۀدين و فلسفۀعلم مطرح است، موضوع «نسبت علم و دين» و «علم ديني» است. حكيم متألّه آيت الله جوادي آملي (مدّظلّه) در خلال مباحث كتاب «منزلت عقل در هندسۀ معرفت ديني» به طرح كلياتِ ديدگاه خويش در اين رابطه پرداخته است كه مي‌توان آن‌را چالش‌برانگيزترين نظريه دربارۀ علم ديني دانست. لذا اشكالات و پرسش‌هاي متفاوتي دربارۀ آن نظريه مطرح شده است كه از جملۀ مهمترينِ آنها، «عدم‌انسجام» و همچنين «عدم‌كارآمدي و ثمربخشي به‌خصوص در ساحت علوم تجربي» مي‌باشد. لذا در اين نوشتار تلاش شده است تا بر محور انديشه‌هاي آن حكيم متألّه، به‌ترتيب در جستجوي پاسخ اين دو پرسش باشيم كه «جهت نيل به يك الگو براي اسلامي‌سازيِ علوم‌تجربي چه بايد كرد؟» و سپس «چنين طرحي در صورت بسط‌ يافتن و عملي‌شدن، چه ثمرات و كاركردهايي به‌دنبال خواهد داشت؟» بنابراين مبتني بر ديدگاه‌هاي ايشان، ابتدا ملزوماتِ ديني‌سازيِ علوم تجربي ذيل دو عنوان «اصول گزاره‌اي» و «اصول روش‌شناختي» تبيين گرديده، سپس ثمرات پياده‌سازيِ اين الگو ذيل پنج عنوان تبيين مي‌گردد. در اين بخش روشن مي‌شود كه در صورت تبديل‌شدنِ اين تئوري به يك الگوي عملياتي، علم تجربي ثمراتِ چشم‌گيري خواهد داشت كه «افزايش كارآمديِ علوم تجربي و جهش تكنولوژي» يكي از آن‌ها خواهدبود.

One of the most important issues in the field of philosophy of religion and the philosophy of science is "the relation of science and religion" and "religious science". Ayatollah Javadi Amoli, wise, during the discussion of the topic of "the dignity of reason in the geometry of religious knowledge", has devised a general outline of his view of this relation that can be considered the most challenging theory of religious science. Therefore, there are various mistakes and questions about the theory, one of the most important of which is "Emancipation" as well as "lack of efficiency and effectiveness, especially in the field of empirical sciences". Therefore, in this paper, it is tried to focus on the ideas of this wise guy, respectively, in seeking answers to the two questions that "what should be done in order to achieve a model for the Islamization of the sciences?" an‎d then "such a plan, if elaborated and implemented, What are the results and functions? "Therefore, based on his views, the essentials of the religious of the empirical sciences are explained in the following two titles:" Proposition Principles "and" Methodological Principles ". Then, the results of implementation of this model are explained below in five terms. In this section, It is clear that if this theory is turned into an operational model, experimental science will have a extraordinary effect, one of which will be "increasing the efficiency of experimental science and technology leap."