بررسي و نقد نظريۀ اشاعره در مورد قديم بودن قرآن و صفت كلام خداوند با توجه به مباني ملاصدرا

Critical Studying of Asharite's Theory of the Uncreatedness of the Quran and the Attribute of Speech according to the Mulla Sadra's View

حادث يا قديم بودن قرآن و صفت كلام الهي قديمي‌ترين بحث الهياتي در عالم اسلام است كه وجه تسميۀ علم كلام نيز به همين جهت است. با توجه به اينكه اشاعره صفات خداوند را قديم مي‌دانستند، حادث بودن صفت كلام و قرآن را منكر گشتند. اشاعره استدلال‌هاي متعددي در اثبات قديم بودن قرآن از جهت كلام نفسي، دارا بودن همۀ صفات كمالي براي خداوند در ازل، خطابات قرآني و سابق بودن كلام خداوند اقامه مي‌نمايند. با وجود اين، اثبات كلام نفسي منجر به تعدد قدما و حلول امور نفساني در ذات خداوند مي‌شود و لازمۀ حادث نبودن صفات خداوند، قديم بودن آنها نيست بلكه صفات خداوند اتحاد مصداقي و اختلاف مفهومي دارند. در برخي از آيات قرآني جبرئيل از جانب خداوند پيامبران را مورد خطاب قرار مي‌دهد. لذا طرف خطاب هنگام وحي هميشه قديم نيست. با توجه به تشكيكي بودن صفت كلام مانند صفات ديگر، كلام ذاتي مقدم بر فعلي و مجردات سابق بر مراتب مادي و لفظي كلام هستند.

Createdness or uncreatedness of the Quran and the attribute of Speech is the oldest theological debate in the Islam which upon this Alm_AlKalam is named. In regard to the fact that Asharites bedeviled to the uncreatedness of the God's attributes, they also bedeviled to the uncreatedness of the Quran. They have given many proofs in proving this theory in regard the internal speech, the eternality of God's attributes, Quranic addresses to the human and the antecedent of the attribute of Speech. But the internal speech leads to the multiciplity of eternals and incarnation of immaterial things in God: and uncreatedness of God’s attributes does not required that God’s Attributes to be eternal, but God’s attributes have extensional unio‎n and intentional difference. In some verses, Gabriel addresses people on behalf of God. Thus, the addressed is not necessarily eternal. an‎d according to gradation of Speech attribute, like other attributes, essential speech is prior to actual one and former abstracts have priority to material and uttered levels of speech.