وجود مطلق ملاصدرا و حل تعارض ميان دو فرقۀ مشبهه و منزهه

Mulla Sadra on Absolute Existence and Conflict Resolution between two Sects: Moushabahe and Mounazahe

حل تعارض كلامي ميان دو فرقۀ مشبهه و منزهه، از دستاوردهاي وجود مطلق دانستن خداوند از سوي ملاصدرا و در بحث از صفات خداوند است. مشبهه معتقد است خداوند همانند انسان­ها داراي اعضا و جوارح است درحالي‌كه منزهه واجب‌تعالي را بري و منزه از چنين صفاتي مي­داند. ملاصدرا تعارض اين دو ديدگاه را با توسل به «نفس» و «وجود مطلق» دانستن خداوند حل كرده است. بر اساس ديدگاه وي، خداوند وجود مطلقي است كه در عين بساطت، چنان در تمامي مراتب و درجات وجود جاري و ساري است كه خللي به بساطت و وجود صرف بودنش وارد نمي‌سازد. او نفس را مثال خداوند مي­داند كه در عين هم‌نشيني با ماده، از خواص آن منزه است. در اين مقاله، پس از بيان ديدگاه‌هاي دو فرقۀ مشبهه و منزهه، به ديدگاه ملاصدرا به‌عنوان راه برون‌رفت از تعارض ميان ديدگاه اين دو فرقه پرداخته شده است.

Verbal conflict resolution between the two sects of Moushabahe and Mounazahe is one of the Mulla Sadra's achievements of knowing God as Absolute existence. Conflict between Moushabahe and Mounazahe is in discussion of God's attributes. Of the two sects, one believes that God is like human beings and have organs (Moushabahe) while other rejects assigning such attributes to God. Mulla Sadra solved the conflict between the two views by soul and absolute existence knowledge of God. According to Mulla Sadra, God is absolute and simple existence, as in all stages and levels of existence. But, this does not damage its mere existence. He knows soul as God’s idea that while it is at the same company of the material, it does not have properties of the material. In this paper, after explaining the views of Moshabahe and Mounazahe, Mulla Sadra’s view as a way out of the conflict between the views of these two sects has been paid.