چكيده فارسي :
ملاصدرا به‌عنوان فيلسوفي جامعالاطراف، در تدوين نظام فلسفي خويش از نگرش نمادپردازنه غفلت نكرده است. در اين مقاله ابتدا به تبيين مفهوم نماد و نيز ريشه‌شناسي آن پرداختهايم، سپس جايگاه نماد در نظام فكري ملاصدرا، تأثيرپذيري وي از ابن عربي، نگاه نمادپردازانة او به دين و تأكيد وي بر زبان نمادين دين مورد بررسي قرار گرفته است و نهايتاً نشان داده شده كه اساساً پيوند چنين نظام فكري بهرهمند از منابع فكري مختلف (اعم از دين، فلسفه، عرفان و كلام) جز با زنجيري به‌نام نمادپردازي مقدور نيست، هر چند عناصر ديگري نيز در اين پيوند دخيلند. بيش از همه بر اين دو نكته، به‌مثابه يافتۀ اين پژوهش، تأكيد شده است: نخست، نظريۀ اصالت وجود و فقر ذاتي وجود نهايتاً با بياني نمادين تبيين ميشود. دوم، توجيه برخي از برداشت‌هاي عرفاني از دين و تفاسير باطني از ظاهر نص نيز نهايتاً تفسيري نمادين است.
چكيده لاتين :
As a comprehensive philosopher, Mulla Sadra didn’t neglect of symbolist approach in constructing his philosophical system. In this paper, first we explain “symbol” and its etymology. Then, explore the status of symbol in his philosophical thought, Ebne Arabis’s affections, his symbolist approach to religion and his emphasis on symbolic language. Finally we show that it is not possible to associate such a system, including religion, philosophy, mysticism and theology, except with symbolist link, although there are other elements. The main findings are that, firstly, his theory concerning the priority of existence as well as the poverty of entities ultimately based on some kind of symbolic explanation; and, secondly, to justifying certain mythical conceptions of the holy text, he appeals to symbolic interpretation.
