تأثير شوري و بور آب آبياري بر رشد و ميزان جذب عناصر غذايي كم مصرف در خرفه (.Portulaca Oleracea L)

Effects of Salinity and Boron Content of Irrigation Water on Growth and Micronutrient Concentrations of Purslane Plant

با افزايش جمعيت جهان و نياز بيشتر به غذا، بهره­ برداري از زمين­ هاي شور براي توليد محصول امري اجتناب ناپذير است. خرفه گياهي است يكساله و علفي كه به خوبي در خاك­ هاي شور رشد مي­ كند. بور از عناصر ضروري براي گياهان است كه ممكن است تا غلظت هاي مسموم كننده در خاك­ هاي شور وجود داشته باشد، اما نياز گياهان به آن اندك است. به منظور بررسي تأثير شوري و ميزان بور آب آبياري بر عملكرد و غلظت عناصر غذايي كم مصرف در بخش هوايي گياه خرفه، آزمايش گلخانه ­ا­ي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با هفت سطح شوري (0/5، 2/5، 5، 10، 15، 20 و 25 دسي‌زيمنس بر متر)، پنج سطح بور (صفر، 0/5، 1، 2 و 4 ميلي گرم در ليتر) و سه تكرار اجرا گرديد. نتايج نشان دادكه بيشترين مقدار وزن خشك بخش هوايي(1/29 گرم) و ريشه (0/24 گرم)، غلظت مس بخش هوايي (29/1 ميلي­گرم در كيلوگرم) و ارتفاع بوته (31/16 سانتي­متر) از شوري 0/5 دسي­زيمنس بر متر و سطح بور صفر ميلي­گرم بر ليتر بدست آمد. بيشترين غلظت عنصر آهن (93/65 ميلي­گرم در كيلوگرم) در بخش هوايي گياه خرفه از تيمارهاي آبياري شده با آب داراي شوري 10 دسي زيمنس بر متر و 0/5 ميلي­گرم بور در ليتر بدست آمد. بيشترين غلظت روي (64/26 ميلي­گرم در كيلوگرم) بخش هوايي در گياهان آبياري شده با آب داراي شوري 2/5 دسي زيمنس بر متر و دو ميلي­گرم بور در ليتر اندازه گيري شد. بيشترين غلظت منگنز (23/23 ميلي­گرم در كيلوگرم) بخش هوايي گياه خرفه از تيمار آب آبياري با شوري 0/5 دسي زيمنس بر متر و دو ميلي­گرم بور در ليتر بدست آمد. به طور كلي نتايج اين مطالعه نشان داد كه براي حصول عملكرد هاي بالا در گياه خرفه، شوري آب آبياري نبايد از 2/5 دسي زيمنس بر متر تجاوز كند و ميزان بور آن بايد كمتر از 0/5 ميلي­گرم بر ليتر باشد.

The effects of salinity and boron content of irrigation water on growth and micronutrient concentrations of purslane plant were studied. The growing population of the world and increasing demand for food has led to the unavoidable utilization of saline soils for crop production. Purslane is an annual herbaceous plant that grows well in saline soils. Boron (B) is an essential element for plants and may exist in toxic concentrations in saline soils, but the plants require it in small amount. To evaluate the effects of salinity and B levels of irrigation water on the yield and micronutrient concentrations of purslane plant, a factorial experiment with a completely randomized design in three replications and 35 treatments was conducted in greenhouse condition. The irrigation water had the salinity levels of 0.5, 2.5, 5.0, 10.0, 15.0, 20.0 and 25.0 dS/m and boron contents were 0, 0.5, 0, 1, 2, and 4 mg/liter. The results showed that the highest dry weight for aerial parts (1.29 gr) and root (0.24 gr) and the highest plant height (31.16 cm) and concentration of copper (29.1 mg. kg-1) in aerial parts were measured for the treatments irrigated by water with the salinity level of 0.5 dS/m and boron level of 0 mg/L. The highest concentration of iron (93.65 mg. kg-1) in aerial parts was measured for the plants irrigated by water with the salinity level of 10 dS/m and boron concentration of 0.5 mg/L. The highest concentration of zinc (64.26 mg. kg-1) in aerial parts was measured for the treatments irrigated by water with the salinity level of 2.5 dS/m and boron level of 2 mg/L. The highest concentration of manganese (98.26 mg. kg-1) in aerial parts was obtained from the treatments irrigated by water with the salinity level of 0.5 dS/m and boron level of 2 mg/L. In general, the results of this study indicate that for obtaining high yields of purslane plant, the salinity level of irrigation water should not be higher than 2.5 dS/m and the boron level should be less than 0.5 mg/L.