مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - اثر تيمارهاي شيميايي و آنزيمي بر ارزش غذايي، فراسنجه‌هاي توليد گاز و قابليت هضم تفاله گوجه فرنگي در شرايط آزمايشگاهي

چكيده فارسي :

زمينه مطالعاتي: يكي از راه‌هاي افزايش ارزش غذايي خوراك‌هاي با كيفيت پايين در دام‌هاي نشخوار كننده استفاده از روش‌هاي فيزيكي و شيميايي براي عمل‌آوري آن‌هاست. هدف: اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶ ﺟﻬﺖ بررسي ارزش غذايي و فراسنجه‌هاي توليد گاز و قابليت هضم تفاله گوجه فرنگي با اعمال تيمارهاي مختلف شيميايي (اتوكلاو، 3 درصد اوره و 3 درصد اوره + اتوكلاو) و آنزيمي (در دو سطح 5/0 و 1 درصد) در ﺷﺮاﯾﻂ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. روش كار: علاوه بر تركيبات شيميايي (ماده خشك، پروتئين خام، ديواره سلولي و خاكستر)، فراسنجه‌هاي حداكثر توليد گاز، سرعت توليد گاز، زمان تاخير، قابليت هضم ماده خشك، قابليت هضم ديواره سلولي و انرژي قابل متابوليسم اندازه‌‌گيري شد. نتايج: ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﺧﺎم در تيمار شاهد، و ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻏﻠﻈﺖ آن در تيمار اوره 3 درصد (به ترتيب 8/256 و 343 گرم در كيلوگرم ماده خشك) ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ (05/0>P). ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻏﻠﻈﺖ دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ ﻧﺎﻣﺤﻠﻮل در ﺷﻮﯾﻨﺪه ﺧﻨﺜﯽ (دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ)، در بين تيمارهاي اعمال شده در تيمار شاهد و اتوكلاو ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ (05/0>P). تيمار آنزيم يك درصد بالاترين پتانسيل توليد گاز و كوتاه‌ترين فاز تاخير را در طي 144 ساعت انكوباسيون داشت (05/0>P). ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﮔﻮارشﭘﺬﯾﺮي ﻣﺎده آلي در تيمار اوره 3 درصد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ (05/0>P). ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﮔﻮارشﭘﺬﯾﺮي دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ و ضريب تفكيك، در تيمار اوره 3 درصد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ، در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺗﻮده ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ و اﻧﺮژي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ تيمار آنزيم يك درصد ﺑﻮد. نتيجه‌‌گيري كلي: ﺑﻪﻃﻮرﮐﻠﯽ، ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﯾﯽ مانند قابليت هضم ماده خشك و الياف نامحلول در شوينده خنثي، ضريب تفكيك و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﯿﻤﯿﺎيي ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻦﻃﻮر ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي ﮐﺮد ﮐﻪ تيمارهاي اوره 3 درصد و آنزيم در سطح ﯾﮏ درصد باعث افزايش قابليت هضم تفاله گوجه فرنگي شده است.