تبيين ماهيت علم خداوند از ديدگاه ويليام آلستون و بررسي تطبيقي آن با ديدگاه شيخ اشراق

Explaining the Nature of God's Knowledge from William Alston's Viewpoint and its Comparative Study with Sheikh Ishraq's Perspective

مسئلة ماهيت علم خداوند از مسائلي است كه از دير باز ذهن انديشمندان و متفكران را به خود واداشته است. در فلسفة دين معاصر، ويليام آلستون به اين مسئله چيستي ماهيت علم خداوند مي‌پردازد؛ آيا مي‌توان گفت علم خداوند همان باور صادق موجه است؟ در فلسفة اسلامي نيز علم را به دو قسم تقسيم مي‌كنند؛ علم حضوري و علم حصولي. علم خداوند كدام قسم از اين دو مورد است؟ علم حصولي يا حضوري؟ در اين مقاله پس از بيان ديدگاه آلستون و شيخ اشراق در مورد علم خداوند، به اين نظريه مي‌پردازيم كه اين دو متفكر تا حدودي ديدگاه مشتركي در مورد علم خداوند پس از ايجاد دارند. نظرية شهود مستقيم آلستون و اضافية اشراقية سهروردي دو تعبير از يك ديدگاه است. از ديدگاه آلستون علم خداوند را نمي‌توان همان باور درنظر گرفت، چراكه باور با محدوديت‌ها و الزاماتي مواجه است كه همسو و سازگار با علم مطلق نيست. نظرية شهود مستقيم آلستون به اين معنا است كه خداوند مستقيماً جهان را شهود مي‌كند و از اين رو به آن علم دارد. همچنين آلستون نظرية متفكراني را كه معتقدند علم خداوند همان باور صادق موجه است رد مي‌كند؛ زيرا انتساب آن به خداوند با تناقضاتي مواجه است. در اين مقاله تلاش شده است تا با بررسي ديدگاه ويليام آلستون و شيخ اشراق، ديدگاه اين دو متفكر در مورد ماهيت علم خداوند تشريح شود و تفاوت‌ها و شباهت‌هاي آن‌ها در اين زمينه روشن شود.

The issue of the nature of God's knowledge is one of the problems that have long been caused by the minds of thinkers and intellectuals. In the philosophy of contemporary religion, William Alston deals with the nature of God's science. Is it possible to say that God's science is the same as honest belief? In Islamic philosophy, science is divided into two categories: the science of presence and acquired knowledge. What is the wisdom of God in the two things? Attractive science or presence? In this article, after expressing the theory of Alston and Sheikh Ishraq on the knowledge of God, we consider the theory that these two thinkers have somewhat a common view of the science of God after creation. Alstoun's direct intuition theory and the addition of Ishroikah Suhrawardi are two interpretations of one view. Alston's direct intuition theory means that God directly watts the world and therefore has that science. In this paper, it has been attempted to examine the views of these two thinkers on the nature of God's science by examining the views of William Alston and Sheikh Ishraq, and explain their differences and similarities in this regard.