پديد آورندگان :
قادري، فرهاد دانشگاه صنعتي نوشيرواني بابل - دانشكده مهندسي عمران - گروه مهندسي محيط زيست , بابانژاد، احسان دانشگاه صنعتي نوشيرواني بابل , حسيني كريمي، صابر دانشگاه صنعتي نوشيرواني بابل
چكيده فارسي :
تعيين شرايط كيفي بلندمدت منابع آبي مختلف به خصوص در مناطق داراي اقليم خشك، بسيار اهميت دارد. با تعيين روند تغييرات كيفيت منابع آبي، بررسي پايداري كيفي منابع امكان پذير شده و اين نتيجه در برنامه ريزي هاي بلند مدت استفاده مي گردد. ايران از جمله مناطق خشك و نيمه خشك به شمار مي رود. ازاين رو در اين مقاله پارامترهاي كيفي منابع آبي سطحي و زيرزميني دشت حاصلخيز موسيان در ايران مورد مطالعه قرار گرفت و براي نخستين مرتبه از طريق بررسي روند تغييرات پارامترهاي كيفي منابع آبي سطحي و زيرزميني، راهكاري براي تعيين احتمال ارتباط منابع آب سطحي و زيرزميني بيان و از مدل سازي به روش المان محدود، براي تاييد نتيجه حاصل استفاده شد. براي اين منظور داده هاي آبريز و آبخوان طي دوره 10 ساله جمع آوري گرديد. در بررسي هاي آماري صورت گرفته در توزيعتي-استودنت (t-student) در سطح احتمالي اطمينان 95%، بيشترين مقدار پارامتر هاي سختي، TDS، EC، Ca، NO3، HCO3، SO4، CL، Mg و Na در آب سطحي (رودخانه آبدانان) به ترتيب 70/5، 124/5، 201، 91/1، 7/5، 82/3، 15/2، 11/7، 3/8 و 14. 9 ميلي گرم بر ليتر به دست آمد كه بر اساس استاندارد 1053 ايران، آب رودخانه قابل شرب است. بر اساس بررسي آماري كيفيت منابع آب زيرزميني نيز مناسب بود. همچنين در اين مطالعه بر اساس داده هاي جمع آوري شده بلندمدت و آزمون من- كندال (Mann-kendall) ، روند تغيير كيفيت منابع آب سطحي و زيرزميني منطقه مورد بررسي قرار گرفت. مطابق نتايج به دست آمده، روند كاهش كيفيت براي آب هاي سطحي در تمامي پارامتر هاي مورد بررسي (به غيراز سولفات و Mg) در سطح خطاي 5% تاييد گرديد و در آب هاي زيرزميني نيز كاهش كيفيت TDS در سطح خطاي 5% گزارش شد. اين نتايج هشداري براي برنامه ريزي بلندمدت براي منابع آبي است. در نهايت با توجه به تشابه تقريبي نتايج آبخوان و آبريز دشت فرضيه ارتباط اين منابع مطرح گرديد كه با مدل سازي به روش المان محدود مشخص شد كه آبخوان دشت تا ارتفاع 70 متر از رودخانه آبدانان تاثير مي پذيرد. بر اساس نتايج، با انجام مطالعاتي مشابه در مناطق ديگر و مشاهده يكساني روند تغييرات پارامترهاي كيفي منابع آب سطحي و زيرزميني و تاييد ارتباط هيدروليكي اين دو منبع، مي توان با دقت بسيار بالا، تعيين روند تغييرات پارامترهاي كيفي يك منبع را بر اساس منبع ديگر پيش بيني نمود.
چكيده لاتين :
Determining the long-term qualitative conditions for water resources is very important in areas facing water shortage. By determining the quality of water resources, it is possible to examine the sustainability of resources and its importance in long-term planning. Iran is also considered to have a shortage of water due to its geographical location, including arid and semi-arid regions. Therefore, in this paper, determination of the quality of water resources of fertile plains around Musan village in Iran was studied. For this purpose, the data of watershed and aquifer were collected during 10 years period and the outlying data was removed using the box diagram. Statistical analysis carried out in Student's t-distribution at confidence level of 95% showed that the maximum amount of hardness, TDS, EC, Ca, NO3, HCO3, SO4, CL, Mg and Na in the Telezi River are 70.5, 124.5, 201, 91.1, 7.5, 82.3, 15.2, 11.7, 3.8 and 14.9 mg/liter, respectively. According to WHO and the drinking water standards of Iran (No.1053), it can be used for drinking. This analysis also demonstrated the appropriate quality of groundwater resources. Based on the long-term collected data, changes in quality trend of the catchment and aquifer were investigated, which based on the Mann-kendall test, the decline trend in quality for all parameters of the catchment (except SO4and Mg) was obvious at 5% significance level, while in the aquifer, just reduction in the TDS quality of the groundwater resources was observed. According to the similar results between the catchment and aquifer, the hypothesis based on the relationship between these resources was raised which investigated by the finite element method. It was found that the aquifer of the plain has been influenced up to the high of 70 meters from the watershed.
