تصحيح و تحقيق آغازۀ كتاب الحروف فارابي درباب «مقوله» و جايگاه آن در علوم و صنايع

كتاب الحروف فاربي از مهم‌ترين آثار متافيزيكي در تاريخ فلسفۀ اسلامي است كه نشان مي‌دهد تفكّر فلسفي در عالم اسلام در ابتداي راه خود چه نسبتي با انديشۀ ارسطويي دارد. در اين اثر ضمن توضيح اصطلاحات مختلف فلسفي و اقتضائات مختلف اين اصطلاحات در زبان و جامعۀ عربي مباحث فلسفي مهم و بديعي طرح شده‌ است. الحروف علاوه بر اين حاوي مباحث مختلفي در باب پيدايش زبان، فلسفه، دين، سياست و اجتماع است كه باعث شده مورد توجّه محقّقان در شاخه‌هاي مختلف علوم انساني قرار گيرد. اين اثر را نخستين بار محسن مهدي در سال 1970 بر اساس تنها يك نسخۀ موجود در دانشگاه تهران تصحيح و منتشر نمود. اشكالات فراوان نسخۀ چاپي كه ناشي از ضعيف بودن نسخۀ خطي و پيچيدگي و سخت فهمي متن اثر مي‌باشد تصحيح مجدّد آن را ضروري كرده است. در اين مقاله متن اوّلين مبحث طرح شده در اين اثر ـــ‌كه مي توان آن را «اصطلاح «مقوله» و جايگاه آن در علوم و صنايع» ناميد‌ـــ بر اساس چهار نسخۀ خطي و يك نسخۀ چاپي تصحيح و در موارد لزوم حاشيه هايي جهت توضيح و تبيين مطالب آورده شده است.