مقايسه رشد و عملكرد برخي ارقام تجاري گلابي روي دو پايه پاكوتاه وليك (Crataegus atrosanguinea) و كوئينس A

Comparison of Growth and Yield of some Commercial Pear Cultivars on Two Dwarf Hawthorn (Crataegus atrosanguinea) and Quince A Rootstocks

باغ‌هاي گلابي ايران اغلب روي پايه‌هاي پابلند احداث شده، اما در سال‌هاي اخير توجه بيش‌تري به كشت نيمه متراكم تا كاملاً متراكم اين محصول روي برخي پايه‌ها نظير كوئينس A معطوف شده است. علاوه بر پايه كوئينس A، پايه وليك قرمز (Crataegus atrosanguinea) نيز با برخي ارقام گلابي سازگاري داشته و ضمن ايجاد پاكوتاهي، داراي تحمل بالائي به تنش خشكي است. در اين پژوهش رشد و باردهي پنج رقم تجاري گلابي (شاه‌ميوه، درگزي، هاروسوئيت، اسپادونا و بارتلت) روي پايه‌هاي وليك قرمز، كوئينس A و بذري درگزي (به عنوان شاهد) طي سالهاي 94-1392 بررسي شد. نتايج بيانگر بيش‌ترين پاكوتاهي نسبت به پايه بذري به ميزان 64/7 درصد براي رقم درگزي و 24/4 درصد براي رقم بارتلت روي پايه وليك بود. در ميان ارقام بررسي‌شده، رقم اسپادونا با ميانگين 296.3, 220.9 و 189.9 سانتي‌متر بيش‌ترين ارتفاع را به ترتيب روي پايه بذري، كوئينس A و وليك داشت. نوع پايه، تأثير قابل توجهي بر اندازه ميوه، اسيديته قابل تيتر (TA) و ميزان مواد جامد محلول (TSS) در ارقام مختلف نداشت. با توجه به بيشترين ميزان پاكوتاهي ارقام روي پايه وليك، كم‌ترين ميزان عملكرد در درخت روي اين پايه مشاهده شد. بر اساس شاخص عملكرد به سطح مقطع تنه (TCA)، بيشترين كارايي عملكرد در تركيبات پيوندي رقم درگزي/كوئينس A و سپس درگزي وليك به دست آمد. در مناطق فاقد بيماري آتشك، تركيب پيوندي رقم اسپادونا/وليك با توجه به كارايي بالا و سال-آوري پايين مي‌تواند به عنوان مناسب‌ترين تركيب در نظر گرفته شود.

The pear orchards in Iran, are predominantly established on the seedling rootstocks, but recently, the dwarfing pear rootstocks such as Quince A, has been received more consideration for this purpose. Further to Quince A rootstock, red hawthorn (Crataegus atrosanguinea) is compatible with some pear cultivars and meanwhile causes dwarfing effects in the cultivars when using as rootstock and demonstrates high tolerance to the drought stress. In this research, the growth and bearing of five commercial pear cultivars (Shah Miveh, Dargazi, Harrow Sweet, Spadona and Bartlett) were evaluated on Quince A, red hawthorn and seedling rootstock (as control) during 2013-15. The results demonstrated the highest dwarfing for Dargazi (64.7%) and Bartlett (24.4%) on hawthorn rootstock, compared with the seedling rootstocks. Among tested cultivars, Spadona had the highest tree heights with 296.3, 220.9 and 189.9 cm on seedling, Quince A and hawthorn rootstocks, respectively. The type of rootstock had no considerable effect on fruit size, titratable acidity (TA) and total soluble solids (TSS) in different cultivars. Regarding the highest dwarfing of cultivars on hawthorn rootstock, the lowest yield per tree was observed on this rootstock. According to the index of yield per unit trunk cross-sectional area (TCA), the highest yield efficiency was obtained in Dargazi/Quince A combination and then Dargazi/hawthorn rootstock. In fire blight free regions, Spadona/hawthorn rootstock could be considered as the most appropriate combination, due to its high efficiency and low alternate bearing.