اثر محيط كشت پايه، تنظيم‌كننده‌هاي رشد و بستر كشت بر ريزازديادي پايه گلابي نيمه‌پاكوتاه كننده پيرودوارف (Pyrodwarf)

Effects of Basal Medium, Growth Regulators and Growth Medium on Micropropagation of Semidwarf Pear Rootstock “Pyrodwarf

پايه گلابي پيرودوآرف (Pyrodwarf) از جمله پايه‌هاي نيمه‌پاكوتاه كننده مي‌باشد كه به دليل داشتن مزاياي متعدد مورد توجه قرار گرفته است. اين پژوهش با هدف بهينه‌سازي شرايط ازدياد درون شيشه‌اي پايه گلابي پيرودوارف (Pyrodwarf) و بررسي اثر محيط‌هاي كشت پايه، تركيبات مختلف تنظيم‌كننده رشد گياهي بر پرآوري و ريشه‌زايي اين پايه انجام شد. در آزمايش اول، اثر پنج نوع محيط كشت پايه شامل: MS، 1.5MS، 2MS، WPM و B5 بر تعداد شاخه‌چه و طول شاخه‌چه بررسي شد. در آزمايش دوم اثر دو نوع تنظيم‌كننده رشد گياهي BAP و TDZ در غلظت‌هاي صفر (شاهد)، 0/5، 1 و 2 ميلي‌گرم در ليتر بر صفات رويشي تعداد شاخه‌چه، طول شاخه‌چه، تعداد گره و طول ميانگره بررسي شد. در آزمايش سوم اثر دو نوع محيط كشت پايه MS و ½MS تكميل شده با دو نوع تنظيم‌كننده رشد گياهي IBA و NAA در غلظت‌هاي صفر (شاهد)، 1/5، 3 و 4/5 ميلي‌گرم در ليتر بر صفات تعداد و طول ريشه در سه و چهار روز نگهداري در تاريكي بررسي شد. سازگاري پايه گلابي پيرودوارف در محيط‌هاي پرليت درشت، پرليت ريز، پرليت همراه با پيت‌ماس و پيت‌ماس بررسي شد. در آزمايش اول نتايج آناليز داده‌ها نشان داد كه، در پايه پيرودوآرف حداكثر ميزان پرآوري 3/71 شاخه‌چه به ازاي ريزنمونه در محيط كشت B5 مشاهده شد. در آزمايش دوم نتايج آناليز داده‌ها نشان داد كه در پايه پيرودوارف، بيشترين تعداد شاخه‌چه با ميانگين 12/44 شاخه‌چه به ازاي ريزنمونه در غلظت يك ميلي‌گرم در ليتر BAP مشاهده شد. در آزمايش سوم نتايج آناليز داده‌ها نشان داد كه، در پايه پيرودوارف، در محيط كشت ½MS نسبت به محيط كشت MS نتايج بهتري به دست آمد. حداكثر درصد ريشه‌زايي با ميانگين 100 درصد و تعداد ريشه با ميانگين 3/04 در محيط كشت ½MS تكميل شده با 4/5 ميلي‌گرم در ليتر IBA مشاهده شد. به طور كلي در مرحله سه روز تاريكي، ريشه‌هايي با كيفيت بهتر مشاهده شد. بيشترين سازگاري و درصد زنده‌ماني گياهچه‌ها در پايه گلابي پيرودوآرف در محيط پرليت درشت به دست آمد.

Pear rootstock Pyrodwarf as semi-dwarfing rootstock has been used because of its many advantages. To optimize in vitro propagation conditions and study the effect of basal medium, different combinations of plant growth regulators on micro propagation and rooting of Pyrodwarf rootstock, this study was conducted. In the first experiment, the effect of five basal media including: MS, 1.5MS, 2MS, WPM and B5 were studied on shootlet number and shootlet length. In the second experiment, the effect of two plant growth regulators; BAP and TDZ with four concentrations (0, 0.5, 1 and 2 mgl-1) was studied on shootlet number, shootlet length, node number, internode number and internode length. In the third experiment, the effect of two basal media MS and ½MS supplemented with two plant growth regulators: IBA and NAA with four concentrations (0, 1.5, 3 and 4.5 mgl-1) was studied under three and four days darkness for root induction. Acclimatization of rootstock was surveyed separately in coarse perlite, fine perlite, peat moss and perlite + peat moss. Results showed that the highest proliferation, 3.71 shoots per explants, was observed in B5 medium. The highest shoot number with mean of 12.44 shoots per explant were observed in concentration of 1 mgl-1 BAP. The highest rooting percentage with mean of 100% and root number with mean of 3.04 was observed in ½MS media supplemented with 4.5 mgl-1 IBA. The roots with better quality were observed in induction for three days in darkness. The highest acclimatization and survival percentage of seedlings in pyrodwarf rootstock obtained in coarse perlite growth medium