پديد آورندگان :
بيگدلي، علي دانشگاه بوعلي سينا، همدان , تركماني، حسينعلي دانشگاه بوعلي سينا، همدان - گروه علوم قرآن و حديث , ميرزايي، فرامرز دانشگاه تربيت مدرس - گروه زبان و ادبيات عربي
كليدواژه :
عرف ويژه , قرآن , واژگان جاهلي , تطور معنايي واژگان
چكيده فارسي :
از عوامل مهم تطوّر لفظي و معنايي واژگان يك زبان، ظهور آيين جديد است. نزول قرآن كه طلايه‌دار اين ظهور است، موجب تحوّل معنايي واژگان عربي شده و در حقيقت، در بستر عرف معيار زمان نزول، عرف ويژه‌اي پرورانده است كه بدون آگاهي از اين عرف، امكان درك و ترجمه صحيح زبان آن، وجود ندارد. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به اين پرسش است كه اولاً، منظور از عرف ويژه‌ي قرآن و ويژگي‌هاي زبان‌شناختي آن چيست؟ و ثانياً، نسبت واژگان مرتبط با اين مقوله در قرآن، با به‌فهمي معناي اين واژگان به چه صورت مي‌باشد؟ لذا با تكيه بر روش توصيفي-تحليلي، ابتدا تحليل دقيقي از عرف ويژه قرآن و عوامل شكل‌گيري آن، ارائه شده و در ادامه، مظاهر تأثير آن در تطور معنايي واژگان عربي با ذكر مصاديق، مورد بررسي قرار گرفته است. يافته ها حاكي از آن است كه: عرف ويژه قرآن، محصول شاخص‌هاي منحصر به فردي چون: گزينش وحياني الفاظ؛ هدايت محوري؛ جاودانگي؛ فراگيري گستره مخاطبان؛ اعجاز بياني؛ تعدد لايه‌ها و سطوح معنايي، نظم شبكه‌اي و فراخطي قرآن مي‌باشد كه تطور واژگان عربي در شكل‌هاي گوناگون مانند؛ توسعه و يا تخصيص دلالي، دگرگوني دلالت، تغيير مجال استعمال، نقل دلالت معنايي از ضعيف به قوي و بالعكس، تنزل و ترفيع دلالت، استعمال واژه در معناي غريب را رقم زده است. اين بحث با توجه به چگونگي پردازش مفسران به اين پديده و تأثيرپذيري مترجمان از آن‌ها، و نيز پيشرفت مباحث زبان‌شناسي، اهميت و گستردگي خاصي يافته و منجر به كشف زواياي پنهان واژگان قرآني شده است.
چكيده لاتين :
Among the important factors in the verbal and semantic development of the vocabulary of a language one may mention the emergence of a new religion. The descent of the Qur'an, which is the hallmark of this emergence, has brought about the transformation of the meanings of Arabic vocabulary, and in fact, in the context of the custom of the time of descent, there is a special praxis which, without recognition of it, it is not possible to reach the correct perception and translation of this language. The present research aims to answer, firstly, “what does the particular Qur’anic praxis mean and what are its linguistic characteristics?”, and secondly, “what is the ratio of the vocabulary related to this category in the Qur’an, with the understanding of the meanings of these words?”
Therefore, based on the descriptive-analytical method, first, a detailed analysis of the special praxis of the Qur’an and its forming factors are presented, and then the manifestations of its effect on the semantic evolution of Arabic vocabulary with reference to the examples are investigated. Findings show that the particular praxis of the Qur’an is the product of unique factors, such as: revealed selection of words, guidance-orientation, and immortality, the comprehension of the audience, the verbal miracle, the multiple layers and semantic levels, and the network and meta-line order of the Qur’an. This praxis led to the evolution of Arabic vocabularies in various forms, such as: the development or allocation of meaning, the transformation of meaning, the change of the process of application, the narration of the meaningful indication from weak to strong and vice versa, the degradation and promotion of meaning, and the use of the word in a strange sense. Regarding how commentators process the phenomenon and translators were impressed by it, as well as thematic development of linguistics, this issue reached a special significance and revealed the hidden angles of the Qur’anic vocabulary.
