تبيين نسبت كتاب تكوين با كتاب تدوين در انديشه‌هاي عرفاني – قرآني شيخ محمود شبستري و علامه سيد حيدر آملي

هماهنگي عالم وجود با كتاب الهي براي گشوده­شدن باب معرفت و كشف و شهود نسبت به خداوند، از جمله نكات عميق برهانيعرفاني و قرآني در نزد صاحبان طريقت محسوب مي‌شود. هرچند طلوع اين انديشه را مي‌توان به ابن­عربي نسبت داد، عرفاي پس از او سعي كردند با دقت و جزئيات بيشتري در اين زمينه غور كنند و حقيقت پيوستگي عوالم و مراتب هستي با قرآن مجيد را با جزئيات بيشتري جست­وجو كنند. شيخ محمود شبستري و علامه سيدحيدر آملي از جمله عرفاي بزرگ پيشگام در تفحص دربارۀ اين انديشه به­شمار مي‌آيند كه درصدد اثبات مطابقت اجزاي كتاب تدوين با كتاب تكوين الهي برآمدند. پژوهش حاضر به روش كتابخانه‌اي نگاشته شده است. اين مطالعه با تفحص در انديشه‌هاي اين دو عارف بزرگ، ديدگاه‌هاي آن‌ها را به اين دو عالم و تطبيق مصاديق آن‌ها با يكديگر بررسي و مقايسه مي­كند و به تأمل دربارۀ فوايد طرح اين بحث مي­پردازد. از ديدگاه اين پژوهش، وجود اين بحث در بين عرفاي نام­برده نه‌تنها بر تأويل‌پذيري و اعجاز قرآن تأكيد دارد، بلكه تكريم موجودات عالم را به‌عنوان مظاهري از ذات و كلام الهي و يكپارچگي عالم وجود و پيوستگي تمام اجزاي آن به يكديگر در پي دارد.