تعيين بهره‌وري مصرف آب در سامانه‌هاي آبياري سطحي و باراني گندم (مطالعه موردي بهبهان)

Determination of wheat water productivity in sprinkler and surface irrigation systems (Case Study in Behbahan)

اين تحقيق با هدف مطالعه‌اي ميداني براي اندازه­گيري مستقيم و مزرعه­اي آب مصرفي گندم تحت مديريت كشاورزان در يك فصل زراعي (96-1395) در 21 مزرعه از مزارع شهرستان بهبهان انجام شد. مقادير اندازه­ گيري شده با نياز آبي خالص به روش پنمن- مانتيث (سند ملي به‌روز شده) و همچنين با مقادير سند ملي آب مقايسه گرديد. نتايج نشان داد كه راندمان كاربرد مزرعه از 7/22 تا 7/99 درصد در نوسان بود. ميانگين بهره ­وري مصرف آب گندم در مزارع با سامانه آبياري باراني و سطحي در شهرستان بهبهان معادل 92/0 كيلوگرم بر مترمكعب بود. بالاترين مصرف آب در مزارع زيرپوشش چشمه­ ها به ميزان 4626 مترمكعب بر هكتار به ثبت رسيد. نتايج مقايسه ميانگين نياز آبي در آزمون تي (t-Test) نشان داد كه ميانگين سند ملي و به­روز شده به ترتيب با 4/483 و 0/455 ميلي­متر در كل دوره رشد، اختلاف معني‌داري با هم داشتند. ضرايب همبستگي پيرسون نشان داد كه روند تغييرات حجم آب مصرفي، تغييراتي معني‌داري در سطح 1 درصد و غير هم‌راستا با روند تغييرات شاخص راندمان كاربرد و بهره ­وري مصرف آب داشت. هرچه دبي مزرعه و حجم آب مصرفي افزايش يابد بهره ­وري مصرف آب كاهش پيدا مي­كند

This research was conducted with the aim of field studies to measure direct and farm water consumption of wheat under farm management in a cropping season (2016-2017) in 21 farms in Behbahan. The measured values of the net water requirement were calculated using the Penman-Monteith method (updated national water document) and also compared with the values of the national water document. The application efficiency in all fields varied from 22.7 to 99.7 percent. The average water productivity of wheat water in fields with sprinkler and surface irrigation systems in Behbahan was 0.92 kg/m3.The highest water consumption in the fields under the springs was calculated to be 4626 m3/ha. The results of the comparison of the mean water requirement in the t-test showed that mean of the national document and the updated document had a significant difference of 483.4 and 455.0 mm, respectively. The Pearson correlation coefficients showed that the changes in the volume of water consumed had significant changes at 1% level and not related to the trend of changes in application efficiency and water use productivity. Also, increase of consumed water in studied fields resulted in decreasing water productivity.