زيرساخت‌هاي مفهومي دوران كودكي در تطور تاريخ: به‌سوي مفهوم‌پردازي اسلامي از كودكي

هدف اصلي اين پژوهش بررسي و تحليل سير تحول مفهوم دوران كودكي در گذر زمان است. از اين رو، ابتدا سير تاريخي تكوين مسئله‌ي كودكي در چهار مقطع تاريخيِ دوره‌ي باستان، قرون ميانه، دوره‌ي رنسانس و بعد از آن و در نهايت دوره معاصر مورد بررسي قرارگرفته است. روش مورد استفاده در اين پژوهش، تحليل زبان فني- رسمي و تحليل مفهومي بوده است. بر اين اساس، تحليل صورت گرفته نشان مي‌دهد منظرهاي چهارگانه‌اي را مي‌توان در نظر گرفت كه انگاره‌هاي معطوف به كودكي در درون آن‌ها قابل دسته‌بندي و بررسي‌اند. اين منظرهاي چهارگانه، درعين‌حال كه تعاريف مختلفي از دوران كودكي را تحليل مي‌كنند، پرسش‌هايي را پيش روي فيلسوفان تعليم و تربيت قرار مي‌دهند كه در تعريف كودكي ناگزير از پاسخ به آن‌هايند. وابستگي مفهوم كودكي به مفهوم بزرگسالي و نوع اين وابستگي، ماهيت ارزشي وجود انسان و چيستي اين ماهيت در دوران كودكي، وضعيت توانشي كودك به لحاظ رشد يابندگي و در نهايت جايگاه قواي شناختي، عاطفي و ارادي دخيل در اين توانش، محورهايي اساسي‌اند كه هر نظريه معطوف به كودكي بايد انگاره‌هايي را براي آن‌ها فراهم آورد. در اين راستا، چهار مؤلفه مذكور در رويكرد اسلامي عمل مورد بررسي قرار گرفت. اين رويكرد با تمركز بر حضور يك توانش و غياب توانش ديگر، تلاش مي‌كند تا فعاليت‌هاي تربيتي را سامان دهد.