آسيب‌شناسي پايان‌نامه‌هاي كارشناسي ارشد دانشجويان ادبيات كودك بررسي كاستي‌ها و خطاهاي رايج

دانشگاهي‌شدن ادبيات كودك در ايران، همچنان كه در غرب، به توجه بيشتر به «روش تحقيق» و در نتيجه، پيشرفت‌هاي روش‌شناسيك چشمگير در پژوهش‌هاي اين حوزه انجاميده است؛ اما تكرار برخي خطاها و كاستي‌ها در پايان‌نامه‌هاي دانشجويان هشداردهنده است و بر ضرورت آسيب‌شناسي تحقيق در اين قلمرو دلالت دارد. هدف ما در اين پژوهش آشكارساختن اين خطاها و كاستي‌ها و بحث درباره‌ي آن‌ها است. نمونه‌ها‌ي بررسي‌شده در اين تحقيق 25 پايان‌نامه‌ در رشته‌ي كارشناسي‌ارشد ادبيات كودك است كه در چهارمين جشنواره‌ي پايان‌نامه‌هاي برتر مركز مطالعات ادبيات كودك دانشگاه شيراز شركت كرده‌اند. در انجام تحقيق، نخست با مطالعه‌ي تمام نمونه‌هاي يادشده فهرستي از كاستي‌ها و خطاها را تنظيم و درصد حضور آن‌ها را محاسبه كرديم. سپس كوشيديم اين كاستي‌ها و خطاها را برجسته ساخته، درباره‌ي آن‌ها بيشتر گفت‌وگو كنيم. نمونه‌گيري در اين پژوهش از نوع «دردست‌رس» و روش داده‌كاوي، تحليل محتواي استقرايي ميرينگ (2000) بوده است. 27 كاستي يا خطا در اين مقاله فهرست شده ‌است. درصدها نشان مي‌دهند كه پربسامدترين كاستي و خطا، پرهيز از به‌كاربردن ضمير «من» هنگام اشاره به خود در مقام محقق، برنگشتن به پيشينه و مقايسه‌نكردن يافته‌هاي پژوهش با يافته‌هاي ديگران و به فراموشي‌سپردن ذوق و خلاقيت است. يافته‌هاي اين پژوهش بيانگر اين ضرورت است كه دانشجويان اين رشته بايد مطالعات بيشتري در زمينه‌ي تحقيق در ادبيات كودك داشته باشند و با تحقيق‌هاي برتر در سطح ملي و جهاني بيشتر آشنا شوند. همچنين توجه بيشتر و دقيق‌تر استادان راهنما، استادان مشاور و نيز داوران اين تحقيق‌ها به اين خطاها و كاستي‌ها از ضرورت‌هاي گريزناپذير براي ارتقاي سطح كيفي تحقيق در ادبيات كودك دانشگاهي كشور است.