ارزيابي آبشويي خاك شور و سديمي با استفاده از مواد اصلاحي در شرايط آزمايشگاهي

Saline-Sodic Soil Leaching Assessment Using Different Amendments under Laboratory Condition

يكي از مشكلات رايج در مناطق خشك و نيمه خشك كشور، وجود خاك­هاي شور و سديمي است. از اين رو مديريت آب و خاك يكي از مباحث كليدي در تامين نياز غذايي جمعيت در حال رشد كشور مي­باشد. در اين پژوهش به بهسازي خاك شور و سديمي در منطقه آذرنگين تبريز پرداخته شد تا اثر تيمارهاي مختلف مواد اصلاحي بر ويژگي­هاي شيميايي خاك مورد ارزيابي قرار گيرد. تيمارها شامل اسيد سولفوريك، سولفات آهن فرو، گوگرد و آب آبياري (شاهد) بودند. علاوه بر تعيين نوع ماده اصلاحي، مقدار ماده اصلاح­كننده نيز مورد بررسي قرار گرفت. مواد اصلاحي با دو سطح 10 و 20 درصد به طور جداگانه به خاك اضافه شدند. نتايج نشان داد كه كاربرد اسيد سولفوريك، مقدار درصد سديم تبادلي و نسبت جذب سديم را نسبت به حالت اوليه به­ترتيب به كمتر از 60 درصد و 45 كاهش مي­دهد. از سوي ديگر نتايج نشان داد كه كاربرد اسيد سولفوريك و سولفات آهن فرو مقادير ESP، SAR وECe را به­طور معني­داري كاهش داد. اين در حالي است كه براي تيمار گوگرد، ميانگين پارامترها هيچ گونه تفاوت معني­داري را با تيمار شاهد نشان نداد. در نهايت يافته­ها نشان داد كه بين سطوح 10 و 20 درصد مواد اصلاحي، اختلاف معني­داري وجود دارد، بهطوري­كه بيشترين كاهش اين پارامترها مربوط به كاربرد 20 درصد ماده اصلاح كننده­ي اسيد سولفوريك بود.

One of the common problems in arid and semi-arid regions of the country is the presence of saline and sodic soils. Therefore, water and soil management is one of the key issues in supplying the food for growing population of the country. In this study, the effect of different treatments on chemical properties of the soil was investigated to reclaminate the saline and sodic soils in Azaranegin, Tabriz. Treatments included sulfuric acid, iron sulfate, sulfur and irrigation water as a control. Also, the amount of amendment materials was investigated. The amendment materials were added to the soil with the rate of 10% and 20%, separately. The results showed that the application of sulfuric acid reduced the amount of Exchangeable Sodium Percentage (ESP) and the Sodium Adsorption Ratio (SAR) to less than 60% and 45%, respectively. On the other hand, the results showed that the application of sulfuric acid and iron sulfate reduced the ESP, SAR and ECe values significantly. However, in the case of sulfur application, the mean parameters did not indicate any significant differences with control treatment. Finally, the findings showed that there was a significant difference between 10% and 20% levels of amendment materials, so that the most reduction of these parameters were related to the sulfuric acid with application of 20% level.