تبيين راهبردهاي بازاريابي اجتماعي در بسيج عمومي نيروهاي مردمي دوران دفاع مقدس

Explaining Social Marketing Strategies in Public Mobilization during the Holy Defense: Proposing a Grounded Theory

در دهه‌هاي اخير، استفاده از راهبرد بازاريابي اجتماعي جهت ترويج رفتارهاي مطلوب در جامعه افزايش يافته است. بسيج عمومي در دوران دفاع مقدس را نيز ميتوان از مصاديق موفق رويكرد بازاريابي اجتماعي برشمرد. هدف پژوهش حاضر، تبيين راهبردهاي بازاريابي اجتماعي در بسيج نيروهاي مردمي در دوران دفاع مقدس است. مدل تحقيق با استفاده از روش «نظريه برخاسته از داده‌ها» و با تحليل كيفي متن مصاحبه با رزمندگان و ساير منابع تدوين گرديد. بنابر نتايج تحقيق، اركان بسيج عمومي شامل ايدئولوژي، رهبري، مشاركت مردمي و سازماندهي است. راهبردهاي بازاريابي اجتماعي كه در دوران دفاع مقدس براي بسيج عمومي استفاده شده‌اند، عبارت‌اند از: راهبرد ايده‌پردازي حضور مشتاقانه در جبهه‌ها، راهبرد قيمت‌گذاري ارزشي (تأكيد بر ارزش مجاهدت و شهادت)، راهبرد تبليغات سينه‌به‌سينه و حماسي و راهبرد توزيع گسترده پايگاه‌هاي بسيج در سرتاسر كشور. پياده سازي موفق اين راهبردها دستاوردهايي همچون ارتقاي توانمندي‌هاي نظامي ـ امنيتي، نهادينه‌شدن ارزش‌هاي اسلامي، نهادينه‌شدن انضباط اقتصادي و ارتقاء ثبات سياسي نظام به دنبال داشته است.

In recent decades, there has been a growing application of social marketing strategy to promote desired behaviors in the society. Public mobilization during the Holy Defense can be considered as a successful instance of social marketing as well. This research is aimed at explaining the social marketing strategies in mobilizing public forces during the Holy Defense. This research was designed based on “Grounded Theory” and qualitative analysis of interviews of soldiers and other sources. Based on the findings of the research, the pillars of public mobilization include ideology, leadership, public participation and organization. The social marketing strategies adopted during the Holy Defense for public mobilization include: creating the idea of enthusiastic attendance in the battle fields, strategy of value-based pricing (emphasizing the value of jihad and martyrdom), strategy of person to person and epical advertisement and strategy of massive distribution of Basij bases throughout the country. Successful implementation of these strategies have brought achievements such as enhancement of military-security capabilities, institutionalization of Islamic values, institutionalization of economic discipline and enhancement of political stability of the system.