تهيه نقشه هاي پهنه بندي نياز آبي سويا در استان مازندران

Preparation of Spatial Distribution Maps of Soybean Water Requirement in Mazandaran

با توجه به كشت سويا در فصول گرم سال و ضرورت تامين آب براي آن، در اين تحقيق تهيه نقشه نياز آبي سويا در استان مازندران مدنظر قرار گرفت. اطلاعات مورد نياز شامل داده­هاي اقليم، گياه و منطقه موردمطالعه در محيط GIS جمع­آوري شد. تبخير-تعرق مرجع به روش فائو-پنمن-مانتيث و با استفاده از داده­هاي 51 ايستگاه هواشناسي محاسبه شد. با تعيين نمودار ضريب گياهي در مراحل مختلف رشد، نياز آبي در دوره­هاي 10 روزه بدست آمد. پس از انجام آناليز روند و ناهمسانگردي، تابع رفتاري داده­ها با محاسبه نيم­تغييرنماي تجربي و برازش مدل‌هاي نيم­تغييرنما تعيين شد. درون‌يابي داده­ها با استفاده از روش‌هاي مختلف زمين­آماري و قطعي انجام شد. خطاي درون‌يابي بر اساس شاخص­هاي ريشه ميانگين مربع خطا (RMSE) و ريشه ميانگين مربع خطاي استاندارد شده (RMSSE) حاصل از ارزيابي متقابل بدست آمد. نقشه­ها نشان دادند كه بيش­ترين ميزان نياز آبي در مرداد­ماه و 45/4 تا 26/5 ميلي­متر در روز است. مجموع نياز آبي 511 تا 613 ميلي­متر بدست آمد كه در مناطق غربي 511 تا 560 و در مناطق شرقي در بخش­هاي شمالي 560 تا 580، بخش ­هاي مركزي 580 تا 595 و بخش ­هاي جنوبي 595 تا 613 ميلي‌متر مي­باشد. نتايج با مقادير سند ملي و كتاب مرجع اختلاف معني­داري داشته است.

Soybeans are usually grown in warm weather and water supply is necessary for them. Therefore, preparation of soybeans water requirement maps in Mazandaran province was aimed in the current study. The needed information including the characteristics of climate, crop and the study area was formed in GIS. Reference evapotranspiration was computed by using FAO Penman-Monteith method and climatic data from 51 weather stations. By determining crop coefficient curve in the different growth stages, the 10-day soybean water requirement was obtained. After conducting trend and anisotropy analysis, spatial autocorrelation of the data was determined by calculating experimental semivariograms and fitting semivariogram models. Data were interpolated by using different deterministic and geostatistic methods. Interpolations error were determined based on Root Mean Square Error (RMSE) and Root Mean Square Standardized Error (RMSSE) from cross validation technique. Maps showed that the highest soybean water requirement happened in August which was 4.45-5.26 mm/day. Total soybean water requirement was obtained 511 to 613 that was 511 to 560 mm for the western region, followed by 560 to 580 mm for the eastern coastal, 580 to 595 mm for the eastern central and 595 to 613 mm for the eastern south. Resuts had significant difference compared to studied stations in Reference Book and National Water Document.