پديد آورندگان :
سلامي، آرش دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه اصلاح نباتات و بيوتكنولوژي , پهلواني، محمدهادي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه اصلاح نباتات و بيوتكنولوژي , زينلي نژاد، خليل دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه اصلاح نباتات و بيوتكنولوژي , اسماعيل زاده مقدم، محسن سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر، كرج
كليدواژه :
آي‌اس‌اس‌آر , تنوع ژنتيكي , ژرم‌پلاسم , گروه‌بندي
چكيده فارسي :
جمع‌آوري و نگهداري ژرم‌پلاسم، بخصوص توده‌هاي بومي گونه‌هاي مهم زراعي و سازمان‌دهي اطلاعات مربوط به آن‌ها، علاوه بر تداوم استفاده از آن‌ها موجب كاهش خطر فرسايش ژنتيكي آن‌ها مي‌گردد. در اين مطالعه توده‌هاي بومي گندم نان ايراني جهت بررسي الگوي تنوع ژنتيكي، با استفاده از نشانگرهاي مورفولوژيكي و نشانگر مولكولي آي‌اس‌اس‌آر مورد ارزيابي قرار گرفتند. از نظر صفات ارتفاع، طول سنبله، طول ريشك، تعداد گره‌هاي سنبله، تعداد دانه در سنبله، طول برگ و وزن دانه تفاوت قابل توجهي بين توده‌هاي بومي وجود داشت. همچنين در برخي از توده‌ها مثل خرم‌آباد و اردبيل تنوع درون جمعيتي براي برخي از خصوصيات به ويژه ارتفاع و طول ريشك قابل مشاهده بود. در بررسي توده‌ها از نظر نشانگرهاي آي‌اس‌اس‌آر، در مجموع 99 نوار نمره‌دهي شد كه 78 نوار چندشكل بودند. درصد چندشكلي با ميانگين 81.88 درصد از 53.33 درصد براي آغازگر 4 تا 100 درصد براي آغازگرهاي ISSR-9، ISSR-14، ISSR-5 و ISSR-7 متغير بود. متوسط ميزان اطلاعات چندشكلي براي توده‌ها 0.3 محاسبه شد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه تنوع درون جمعيت قابل‌توجهي براي توده‌هاي بومي گندم خرم‌آباد، مراغه و تربت‌حيدريه از نظر نشانگرهاي آي‌اس‌اس‌آر وجود داشت در حالي كه براي توده‌هاي خوي، اهواز، اصفهان، مشهد، اروميه، شيراز و اردبيل تنوع ناچيزي مشاهده شد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه بين و درون توده‌هاي بومي گندم ايراني تنوع ژنتيكي با درجات متفاوتي وجود دارد و از اين توده‌ها مي‌توان به عنوان جمعيت پايه براي استخراج لاين‌هاي خالص استفاده نمود.
چكيده لاتين :
Collection and conservation of germplasm, particularly for landraces of important agronomically species and organizing their information, cause to continuity of their usefulness and reduce the risk of their genetic erosion. In this experiment, 10 Iranian wheat landraces along with the Chinese Spring cultivar, as control, were used to assess inter and intra populations variation by using ISSR molecular markers and morphological traits. Evaluation of populations in terms of height, spike length, awn length, number of spike nodes, number of grains per spike, flag leaf length and grain weight showed that there were considerable variation among landraces. Also, in some landraces like KhorramAbad and Ardabil, intra population diversity for some of these traits, such as plant height and length of awn, was obvious. Evaluation of the landraces for ISSR markers showed that among 99 scored bands, 78 bands were polymorphic. Percent of polymorphism with mean of 81.88 % was varied from 53.33 for primer of ISSR-4 to 100% for primers of ISSR-9, ISSR-14, ISSR-5 and ISSR-7. Average PIC of the landraces was estimated 3.0. Results of this study showed that there was considerable intra population diversity for the ISSR markers in landraces of KhorramAbad, Maragheh and Torbat-e-Heydarieh however, a little diversity for Khoy, Ahwaz, Isfahan, Mashad, Urmia, Shiraz and Ardabil was observed. Results of this study showed that there is inter and intra genetic diversity within Iranian landraces of wheat with different levels and these landraces can be used as basic population for extraction of pure lines.
