ارزيابي تاثير سناريوهاي الگوي كشت و توسعه روش‌هاي آبياري تحت فشار بر سطح آب‌ زيرزميني دشت مهران با استفاده از روش پويايي سيستم

Assessing Crop Pattern and Pressurized Irrigation Systems Development Scenarios on Groundwater Level in Mehran Plain Using System Dynamics Modeling

دشت مهران در دهه هاي اخير با افت سطح آب زيرزميني همراه بوده است. هدف از اين پژوهش بررسي سطح آب‌ زيرزميني دشت مهران با استفاده از روش پويايي سيستم تحت سناريوهاي مختلف تغيير الگوي كشت و توسعه روش‌هاي آبياري تحت فشار است. پس از تدوين مدل مفهومي، فرضيه‌هاي ديناميكي تبيين و شبيه‌سازي انجام گرديد. پس از صحت‌سنجي مدل، هدف تحقيق در قالب اعمال دوازده سناريو مركب از سه سناريوي الگوي كشت و چهار سناريوي توسعه آبياري تحت فشار در منطقه بررسي شد. نتايج نشان داد تغيير الگوي كشت تأثير قابل توجهي در كاهش افت سطح آب زيرزميني دشت داشته و از ميان الگوهاي كشت بررسي‌شده، جايگزيني كلزا بجاي يونجه بهترين نتيجه را در پي دارد. همچنين نتايج نشان داد توسعه آبياري تحت فشار با شيوه بهره‌برداري و راندمان فعلي نه تنها باعث بهبود افت سطح آب زيرزميني نمي‌گردد، كه اثرات منفي كمي هم بر سطح آب زيرزميني دشت دارد.

Mehran Plain has been accompanied by a drop in groundwater levels in recent decades.The aim of this effort was to study the level of groundwater in Mehran plain using the system dynamics method under different scenarios of crop pattern and pressurized irrigation systems development. the conceptual model was designed, dynamic hypotheses were explained and simulation was performed. After verifying the model, the research purpose was evaluated in terms of applying 12 scenarios consisting of three scenarios for crop pattern and four scenarios of pressurized irrigation systems development. Among the crop patterns scenarios, the replacement of canola instead of alfalfa in crop pattern showed the best result in groundwater level in Mehran Plain. Also, the results of this effort showed that the development pressurized irrigation systems in condition current efficiency not only does not improve the groundwater level, but also has a negative effect on the groundwater level of the plain.