بررسي مقايسه‌اي چارچوب قراردادي بيع متقابل و قرارداد نفتي ايران (IPC) در خصوص حقوق مالكيتي، شناخت ذخاير و رژيم مالي

Comparative Analysis of Buyback Contracts and Iran Petroleum Contract (IPC) Concerning Ownership Rights, Reserves Recognition and Fiscal Regime

در نتيجۀ انعقاد و اجراي چندين قرارداد بيع متقابل در طول نزديك به سه دهه در پروژه‌هاي صنعت نفت و گاز كشور، ايرادهاي اين چهارچوب قراردادي، به ويژه از ديدگاه شركت‌هاي بين‌المللي خارجي آشكار شده است. تخصيص نيافتن سهمي از نفت و گاز توليدي به پيمانكار و در نتيجه، طرح ابهامات در خصوص امكان شناخت ذخاير موضوع قرارداد، كوتاه بودن مدت اين قراردادها و عدم مشاركت شركت‌هاي نفتي در مرحلۀ توليد و نامقبول بودن رژيم مالي اين قرارداد براي شركت‌هاي بين‌المللي خارجي، به عنوان بخشي از اين ايرادات همواره مورد اشارۀ طرف‌هاي خارجي قراردادهاي شركت ملي نفت ايران بوده است. در راستاي حل ايرادات مطروحه در خصوص قرارداد بيع متقابل و جذب منابع مالي به پروژه‌هاي نفت و گاز كشور، قرارداد جديد نفتي ايران از سوي شركت ملي نفت ايران معرفي شد. مقالۀ پيش رو به بررسي تطبيقي قرارداد بيع متقابل و قرارداد نفتي ايران در زمينه‌هاي مالكيت، شناخت ذخاير و سيستم مالي مي‌پردازد و سرانجام به اين نتيجه مي‌رسد كه مالكيت ذخاير نفت و گاز و نيز نفت و گاز توليدشده در قرارداد جديد، همچون بيع متقابل به پيمانكار منتقل نمي‌شود. همچنين، مطابق دستورالعمل PRMS ، پيمانكار قرارداد نفتي ايران نيز مشابه پيمانكار قرارداد بيع متقابل، قادر به شناخت ذخاير نفت و گاز موضوع قرارداد است. همچنين، صرف‌نظر از اِعمال پاره‌اي اصلاحات در سيستم مالي قرارداد جديد، همچنان مي‌توان ايراداتي به آن وارد كرد.

After nearly three decades since the conclusion and implementation of Buyback contracts in the oil and gas industry in Iran, objections to this contract, particularly from the perspective of foreign investors has been revealed. Failure to allocate a share of the produced oil and gas to foreign investors and subsequently discussing possibility of reserve recognition, short terms of Buybacks and non participation of oil companies in production period, non admissibility of Buybacks fiscal system for foreign investors and the Iranian content are among many challenges which have been set forth by contractors. In order to solve such problems and attract expertise and financial resources to the Iranian oil and gas projects, a new petroleum contract has been introduced by Iran, the so-called Iranian Petroleum Contract (IPC). The present article will comparatively analyze Buyback and IPC in three aspects naming ownership, reservoir recognition and fiscal regime and will conclude that under IPC, the same as Buyback, ownership of petroleum in situ and produced oil and gas vest by the government. Also, IPC’s contractor, the same as the contractor under the Buyback, is able to recognize oil and gas reserves in accordance with the PRMS guideline, and its fiscal regime although in some areas has been improved, some objections can be raised.