كليدواژه :
آويشن باغي , خشكي , شوري , صفات رشدي , متابوليت هاي ثانويه
چكيده فارسي :
در اين تحقيق آزمايشي گلخانهاي در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار به‌منظور مطالعه روند تغييرات صفات رشدي و فيتوشيميايي گياه آويشن باغي (Thymus vulgaris L.) تحت شرايط ملايم شوري وخشكي در دانشگاه بين المللي امام خميني (ره) در سال 1395 انجام پذيرفت. تيمارهاي مورد استفاده شامل تنش خشكي (50% F.C)، تنش شوري (100 mM NaCl) و تيمار شاهد (100% F.C) بودند. صفات وزن تر و خشك اندام هوايي، تعداد شاخه فرعي، قطر شاخه اصلي، قطر شاخه فرعي، ارتفاع گياه، وزن تر و خشك ريشه، طول ريشه، ميزان كلروفيل و محتوي نسبي آب برگ (RWC) بعد از اتمام دوره تنش در گياهان هر سه تيمار اندازه‌گيري شدند. همچنين ميزان فنل ، فلاونوئيد كل و آنتوسيانين در سه اندام برگ، ساقه و ريشه به روش اسپكتروفتومتري تعيين گرديد. نتايج آماري نشان داد كه تنش‌هاي خشكي و شوري اثر معني‌داري بر تمام صفات مورفولوژيك، به جز وزن خشك اندام هوايي و تعداد شاخه فرعي داشتند؛ به طوري كه تحت تنش خشكي ارتفاع گياه، قطر شاخه اصلي، قطر شاخه فرعي، وزن خشك ريشه، وزن تر ريشه و وزن تر اندام هوايي در مقايسه با شرايط عدم تنش كاهش يافتند. نتايج نشان داد كه نوع تنش اثر معني‌داري بر ميزان فلاونوئيد و فنل كل در برگ و ساقه داشته است. در مقابل، اختلاف معني‌داري بين تنش‌هاي مختلف از نظر فلاونوئيد و فنل كل ريشه وجود نداشت. نتايج مقايسه ميانگين نشان داد كه تحت تنش خشكي ميزان فنل و فلاونوئيد كل برگ ،در مقايسه با شرايط عدم تنش افزايش پيدا كرد. در جمع‌بندي اين تحقيق مشخص شد كه شوك‌هاي ملايم خشكي و شوري سبب افزايش متابوليت‌هاي ثانويه در آويشن باغي شدند وليكن تأثير تنش شوري در افزايش ميزان متابوليت‌هاي ثانويه در مقايسه با تنش خشكي كمتر بود.
چكيده لاتين :
In order to evaluation of phytochemical and growth changes from Thymus vulgaris L. under
moderate abiotic stresses, an experiment was carried out at Imam Khomeini International
University in a completely randomized design with three replications during 2016. The
treatments consisted of drought (50% FC), salinity (100 mM NaCl) and non-stress control
(100% FC). Root fresh weight, root dry weight, root length, main branch diameter, sub-branch
diameter, sub-branch number, shoot dry weight, shoot fresh weight, plant height, relative water
content and chlorophyll content were measured. Also, total phenols, flavonoids and
anthocyanins were assayed in leaves, roots and stems by using spectrophotometer. Statistical
analysis showed that drought and salinity had significant effects on morphological traits, except
for shoot dry weight and number of lateral branches. Generally, morphological traits affected by
drought stress in compared with non-stress condition; so that, plant height, main branch
diameter, lateral branch diameter, root dry weight, root fresh weight and shoot fresh weight
decreased under drought stress compared to non-stressed plants. Analysis of variance showed
that stresses had significant effects on leaf and stem flavonoids and phenol contents. By
contrast, there was no significantly difference between drought and saline stresses in terms of
total flavonoids and phenol of roots. Mean comparisons showed that the amount of leaf phenols
and flavonoids increased under drought stress in compared with non-stress condition. In
conclusion, this study showed that drought and salinity were increased secondary metabolites in
thyme, but the effect of salinity in increasing of secondary metabolites was lower than drought
stress.
