بررسي اثر كشت مخلوط و كودهاي شيميايي بر ميزان اسانس، محتواي فنل و فلاونوئيد و برخي خواص زيستي گياه دارويي .Hyssopus officinalis L

Study the effect of intercropping and chemical fertilizers on essential oil, phenolic and flavonoid contents and some biological properties of Hyssopus officinalis L

در راستاي كاهش مصرف كودهاي شيميايي در توليد گياه دارويي زوفا (Hyssopus officinalis L.)، پژوهشي در سال‌ 1395 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه بين‌المللي امام خميني (ره) قزوين، به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با دو فاكتور و سه تكرار به اجرا درآمد. فاكتورهاي آزمايش شامل الگوهاي مختلف كاشت (فاكتورA) شامل كشت خالص (100 درصد زوفا) و كشت مخلوط افزايشي (100 درصد زوفا + 50 درصد عدس) و كاربرد كود شيميايي (فاكتورB) شامل مصرف و عدم كاربرد كودهاي NPK بود. استخراج اسانس‌ به روش تقطير با طرح كلونجر، ميزان عناصر نيتروژن، فسفر و پتاسيم، راندمان عصاره­دهي به روش خيساندن، محتواي فنل و فلاونوئيد به روش رنگ‌سنجي، قدرت مهاركنندگي راديكال­هاي آزاد DPPH و عملكرد آنتي‌اكسيداني كل در آغاز گل‌دهي بر پيكره رويشي زوفا بررسي گرديدند. نتايج نشان داد كه كليه صفات به غير از محتواي عصاره به‌طور معني‌داري تحت تاثير تيمارها قرار گرفتند. درصد اسانس، محتواي فنل و فلاونوئيد، قدرت مهاركنندگي راديكال‌هاي DPPH و عملكرد آنتي‌اكسيداني كل در تيمار كشت مخلوط + مصرف كود، نسبت به ساير تيمارها به‌طور معني‌داري بالاتر بود. يعني اينكه در كشت مخلوط با ميزان تركيبات فنل و فلاونوئيد و همچنين عملكرد اسانس و عصاره گياه زوفا را بالا برده است. متابوليت­هاي ثانويه نظير تركيبات فنل، فلاونوئيد و اسانس از مهمترين عوامل سيستم دفاعي گياه محسوب مي‌شوند كه رقابت زوفا و عدس (به عنوان عامل تنش‌زا) توليد آن را افزايش داد. با توجه به افزايش مقدار تركيبات فنل و فلاونوئيد، خاصيت آنتي اكسيدانتي نيز بيشتر گرديد.

In order to reduce the use of chemical fertilizers in hyssop (Hyssopus officinalis L.) production, an investigation was conducted in the research farm of Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran, in 2016. This study was carried out as a factorial experiment based on randomized complete block design with two factors and three replications. The experimental factors consisted of different planting patterns (factor A) on two levels including sole culture of plant and additive intercropping of 100% hyssop + 50% lentil and application of chemical fertilizers (factor B) on two levels including non-application and application of NPK. Essential oil of plant in flowering stage was obtained by distillation ( Clevenger apparatus), nitrogen, phosphorus and potassium contents, the plant extract was obtained by maceration method, phenolic and flavonoid contents by colorimetric method and DPPH radical scavenging and total antioxidant activity were measured by DPPH assay. The results were showed that all the traits were significantly affected by the treatments , The oil yield, phenolic and flavonoid content and total antioxidant activity were significantly stronger in intercropping + fertilizer application in compared to other treatments. In the other hand, secondary metabolites, such as phenolic, flavonoid, and essential oil are the defense system of plant, which were increased by competition between hyssop and lentil (as a stressor) and the antioxidant properties also increased due to the increase in phenolic and flavonoids content.