پارادايم نوين برنامه‌ريزي براي پايداري و مديريت يكپارچه منطقه كلان‌شهري تهران، ساماندهي يا تغيير پايتخت

A New Paradigm for the Integrated Sustainability and Management of the Tehran Metropolis: Capital City Reorganization or Relocation

به نظر مي‌رسد كه ما در مسئله شهر تهران، پايتخت از هماهنگي با تغييرات جامعه به دور مانده‌ايم. ما اغلب با آنچه كاول اونز[1] يك نقص اجرايي مي‌نامد مواجهيم. دنبال كردن روش‌هايي كه آشكارا غيرمفيد و ناكارآمد هستند و آن‌طور كه باربارا تاچمن[2] مي‌نامد، سرچوبي[3] و در ناتوانايي خارج شدن از جبر ساختاري و نهادي غالب گرفتار آمده‌ايم. اين جبر ساختاري و نهادي، نياز به تغيير نگرشي و پارادايمي در اين زمينه را گوشزد مي‌كند. به‌جاي توجه به فرايند شكل‌گيري تهران و تبديل‌شدن آن به يك مسئله، برخورد پروژه‌اي با آن داريم. درحالي‌كه بسياري از عوامل تبديل شهر تهران به يك كلان‌شهر مسئله‌دار همچنان عمل مي‌كند. ما نيازمند نگرش فرايندي و يك مهندسي معكوس در فرايندي هستيم كه در طي بيش از دو سده منجر به شكل‌گيري تهران امروز شده است. ما نيازمند تغيير نگرش اساسي به رويه و روش‌هاي مرسوم برنامه‌ريزي به نگاه كلي، سيستمي، فرآيندي و دورنگر هستيم. به‌جاي جزئي‌نگري و نگرش انتزاعي، دورنگري به‌جاي نزديك‌بيني، برخورد فرايندي به‌جاي پروژه‌اي، نگاه برنامه محور به‌جاي روزمرگي و ...، راه‌هاي حل معضل تهران و ساماندهي مسئله پايتخت را گوشزد مي‌كنند. نتايج تحليل بر راهبرد مديريت يكپارچه و سيستمي در چارچوب پيوندهاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي و نگرش اكولوژيكي به توسعه كلان‌شهر، ايجاد تعادل بين محيط طبيعي و محيط انساني، تعادل منطقه‌اي و توجه به ظرفيت‌هاي اكولوژيكي منطقه كلان‌شهري تأكيد مي‌كنند.

It seems that we are not in harmony with the changes of the Tehran metropolis as the capital city of Iran. We often encounter what Cowell and Owens call an implementation deficit. The pursuit of methods that are obviously ineffective and futile, or as Barbara Tuchman calls it, wooden-headedness, the inability to escape the dominant structural and institutional algebra. This structural and institutional algebra indicates a change in attitude and paradigm in this regard. Instead of focusing on Tehran's formation as a process and turning it into an issue, we deal with it as a project. While many factors turn Tehran into a problematic metropolis, it still continues to work. We need to do a reverse engineering of the process that has led to the creation of Tehran over two centuries. There is a need for fundamental change in the outlook towards customary processes and procedures, with a holistic, systemic, process-based, and far-sighted approach. A comprehensive, integrated, and systemic approach instead of a reductionist and abstract attitude; looking into the future rather than the present; a process-based approach instead of a project-based one; a program-centered look instead of a routine one. These are all solutions to Tehran's problem and the organization of the capital issue. The results of the analysis emphasize an integrated and systematic strategy of management in the framework of regional and transregional connections. They also focus on an ecologic attitude toward expanding the metropolis and creating balance between the natural and man-made environments.