بررسي تنوع كربوهيدارت و عناصر معدني در صمغ كتيراي گياه دارويي Astragalus gossypinus Fischer، جمع‌آوري شده از شش استان ايران

Variation in carbohydrates and minerals among Tragacanth Gum (Astraglus gossypinus) collected from six province of Iran

گياهان دارويي به عنوان منبع غني از عناصر معدني و متابوليت‌هاي ثانويه، از گذشته‌هاي دور نقش مهمي را در پيشگيري ودرمان بيماري‌ها ايفا كرده‌اند. در اين تحقيق مقادير تعدادي از عناصر معدني و كربوهيدرات‌هاي موجود در صمغ كتيراي شش استان مختلف (آذربايجان غربي، همدان، چهارمحال‌وبختياري، يزد، كرمان و اصفهان) مورد بررسي قرار گرفتند. پس از جمع‌آوري صمغ كتيراي گون‌سفيد (Astragalus gossypinus Fischer) دربازه زماني اواخر خرداد تا اواسط شهريور ماه سال1391 عناصر معدني آن‌ شامل فسفر، پتاسيم، آهن، منيزيم و روي با استفاده از دستگاه‌هاي نور‌سنج شعله‌اي، طيف‌سنجي و جذب اتميك اندازه‌گيري شدند. جهت تعيين قندهاي گلوكز، فروكتوز و ساكارز از دستگاه كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا (HPLC) استفاده گرديد. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه اختلاف معني‌داري در سظح يك درصد در بين عناصر معدني و كربوهيدراتهاي مكان هاي مورد مطالعه مشاهده شد، به گونه اي كه بيشترين ميزان منيزيم، آهن و روي مربوط به كتيراي استان همدان و بيشترين مقدار عناصر پتاسيم و فسفر از كتيراي استان آذربايجان غربي به دست آمد. نتايج نشان داد كه در كل عنصر پتاسيم بيشترين و عنصر آهن كمترين مقدار را در بين عناصرداشتند. بيشترين ميزان كربوهيدرات هاي گلوكز (87 واحد) ، فروكتوز (72.5 واحد) و ساكارز (23.1 واحد) به ترتيب از صمغ كتيراهاي استان چهارمحال و بختياري، همدان و آذربايجان غربي به دست آمد. با توجه به تفاوت ميزان عناصر معدني و قندهاي موجود در كتيراهاي مورد مطالعه در استان هاي مختلف، مي‌توان آن را در صنايع مختلف ازجمله دارويي، بهداشتي و غذايي مورداستفاده قرار داد.

From distant past, Medicinal plants have played an important role in the prevention and treatment of diseases as a rich source of mineral elements and secondary metabolites. In this study the amount of some mineral elements and carbohydrates in gum tragacanth of six different provinces (West Azarbaijan, Hamedan, Chaharmahal-Bakhtiyari, Yazd, Kerman and Isfahan) were investigated. After collecting gum tragacanth of Astragalus gossypinus from late June to mid-September 1391 its mineral elements including phosphorus, potassium, iron, magnesium and zinc were measured using flam photometer, Spectrophotometry and atomic absorption spectroscopy device. To determine the glucose, fructose and sucrose, high-performance liquid chromatography (HPLC) was used. The results of this study showed that there was a significant difference in 1% level among mineral elements and carbohydrates in studied places. So that the highest amount of magnesium, iron and zinc was found in Hamedan province, and the highest amount of potassium and phosphorus elements was found in West Azarbaijan province. The results showed among the mineral elements that the potassium element had the highest amount and the iron element had the lowest amount. The highest amounts of glucose (87 units), fructose (72.5 units) and sucrose (23.1 units) were obtained from gum in Chaharmahal-Bakhtiari Province, Hamedan and West Azarbaijan, respectively. Due to the difference in the amount of mineral elements and sugars found in gum studied from different provinces, it can be used in various industries including the pharmaceutical, healthcare and food.