عنوان مقاله :
بررسي جنبة معرفت‌شناختي خلاقيت نفس از ديدگاه صدرالمتألهين
عنوان به زبان ديگر :
An Investigation on the Epistemological Aspect of Soul's Creativity from the Perspective of Molla-Sadra
پديد آورندگان :
رسولي، زهرا دانشگاه فردوسي مشهد , علمي، محمدكاظم دانشگاه فردوسي مشهد - گروه فلسفه
كليدواژه :
خلاقيت , ادراك , ادراك حسي , ادراك خيالي , ادراك كليات
چكيده فارسي :
بحث خلاقيت نفس انسان در رشته‌ها و حوزه‌هاي مختلفي چون روان‌شناسي و تعليم و تربيت - به‌ويژه از جنبة شيوه‌هاي پرورشي آن در انسان - مورد توجه واقع شده است. در فلسفه و عرفان اسلامي نيز اين بحث در دو حوزة معرفتشناسي، كرامت و اعجاز مطرح ميشود. ملاصدرا با توجه به اصول نفسشناسي و معرفتشناسي ويژة خود هم جنبة معرفت‌شناختي و هم خلاقيت را در حوزۀ اعيان خارجي بحث كرده است. وي در حوزة معرفت‌شناسيِ خلاقيت بر اين باور است كه هرچند خلاقيت نفس از جنبه‌هاي خداگونگي انسان است، اما خداوند ابداع و خلق از نيستي مي‌كند؛ حال آنكه نفس انسان در همة مراحل ادراك حسي، خيالي و عقلي از مواد، وسايط و ابزار استفاده مي‌كند و خلاقيت و ابداع نفس به معنا و كاربردي كه براي خداوند لحاظ ميشود، دربارة انسان صادق نيست. اين پژوهش بر آن است كه اين جنبة معرفت‌شناختي خلاقيت را در ادراكات حسي، خيالي و عقلي با استناد به عبارات خود ملاصدرا در مهم‌ترين آثارش بررسي و تحليل كند و در پايان برخي فايده‌هاي مهم آن را - نظير اثبات مقدمات معاد جسماني و تحقق سعادت و كمال حقيقي انسان - با وصول به مرتبة عقل، به اجمال بيان كند.
چكيده لاتين :
The creativity of human's soul is discussed in different fields such as psychology, education and upbringing – especially regarding the methods of increasing creativity in human being. This discussion is mentioned in Islamic mysticism and philosophy as well in the two fields of epistemology and miracles. Considering his special principles for egology and epistemology, Molla-Sadra has discussed the two aspects of epistemology and creativity for external objects. Regarding the epistemology of creativity, he believes, although soul's creativity is one of the Godlike aspects of human being, but God invents and originate from non-existence while human's soul uses material, intermediates and tools in all the levels of his sensory, imaginary and rational perceptions; and the meaning of soul's creativity used for God is not true with respect to human being. This research will try to study and analyze this epistemological aspect of creativity in sensory, imaginary and rational perceptions using Molla-Sadra's words in his outstanding writings and will briefly explain some of its important uses – such as proving the introductions of corporeal resurrection and fulfillment of human's real perfection and prosperity - when it reaches to the level of reason.
