بررسي آموزة كمال الهي در الهيات پويشي

An Investigation of the Doctrine of "the Divine Perfection" in Process Theology

مي توان گفت در همۀ مكاتب و ديدگاه هاي مربوط به صفات الهي، اصل كمال الهي مورد تأكيد قرار گرفته است؛ اما طرفداران الهيات پويشي در عين اذعان به كمال الهي، صفات الهي را به نحوي تفسير ميكنند كه نتيجۀ آن، عقيده به «كمال نسبي» براي خداست. اين تفسير هم با خداباوريِ توحيدي/ كلاسيك و هم با ادلۀ عقلي ناسازگار است. در اين مقاله، با رويكرد فلسفه دين، ديدگاه الهيات پويشي دربارۀ كمال الهي را در پنج محور اصليِ بررسي كردهايم: پويش، تناهي، تناهي صفات، تغييرپذيري، و حلول خدا. بر اساس اين بررسي، تفسير مزبور، دچار نقائص و پيامدهاي نامطوبي است كه به لحاظ ديني و عقلي مردودند.

The principle of the Divine perfection is highlighted in all the views and schools related to Divine attributes; but although the defenders of process theology admit the Divine perfection, they interpret the Divine attributes such that it leads to God's 'relative perfection'. This interpretation is inconsistent with both monotheistic/classic theism and rational reasons. In this article I have investigated the idea of process theology regarding the Divine perfection, with the approach of philosophy of religion, in five main topics: process, finitude, finitude of attributes, flexibility and incarnation of God. The above interpretation, according to this investigation, has some defects and undesirable consequences which are not acceptable by reason or religion.