اجراي سامانه‌هاي ماهواره‌اي هدايت هواپيما در ايران؛ فرصت‌ها و چالش‌ها

Implementation of Global Navigation Satellite Systems in Iran, Opportunities and Challenges

پيشرفت فناوري‌هاي جديد و روند رو به ‌رشد آن در سال‌هاي پاياني قرن بيستم، زمينه‌ساز طرح موضوع استفاده از فناوري ماهواره در هدايت هواپيماها شد. اجراي سامانه‌هاي ماهواره‌اي هدايت هواپيما در سطح جهاني، همۀ كشورها از جمله جمهوري اسلامي ايران را از منافع بسياري بهره‌مند مي‌كند، اما در عين حال آنها را با چالش‌هاي سياسي و حقوقي نيز روبه‌رو مي‌سازد. مهم‌ترين چالش‌هاي پيش‌رو براي كشورمان با اجراي سامانه‌هاي ماهواره‌اي هدايت هواپيما، امكان اعمال تبعيض در ارائۀ خدمات اين سامانه‌ها و احتمال نقض حاكميت كشور در نتيجۀ كنترل انحصاري سامانه‌ها توسط ايالات متحدۀ آمريكا و روسيه است. اگرچه در وهلۀ اول، ايجاد و توسعۀ يك سامانۀ ماهواره‌اي جديد كه توسط سازماني بين‌المللي، مستقل و غيرنظامي كنترل شود، راهكار مناسبي به‌نظر مي‌رسد، اما با در نظر داشتن هزينه‌هاي مورد نياز به‌منظور اجرايي ساختن يك سامانۀ جديد، اين راهكار مورد استقبال قرار نخواهد گرفت. ازاين‌رو بهترين راهكار براي رفع چالش‌هاي ناشي از به‌كارگيري اين سامانه‌ها، آن است كه ايكائو با ايجاد چارچوب حقوقي مناسب در خصوص به‌كارگيري سامانه‌هاي ناوبري ماهواره‌اي، كنترل اين سامانه‌ها را به‌نحو مقتضي، با مشاركت تمام كشورها و در قالب سازماني بين‌المللي انجام دهد.

Development of new technologies and its growing trend in the last years of the twentieth century, led to the use of satellites in aircraft navigation. The implementation of Global Navigation Satellite Systems benefits all countries, including the Islamic Republic of Iran, but at the same time confronts them with political and legal challenges. The most important challenges for our country by implementing satellite-based navigation systems are the possibility of discrimination in providing the services and the possibility of violations of the sovereignty as a result of the exclusive control of the systems by the United States and Russia. Although, at first glance, the creation and development of a new satellite system which is controlled by an international, independent and civil organization seems to be a good solution, but considering the costs for implementation of a new system, this solution will not be welcomed. Therefore, the best way to solve the challenges arising from implementation of these systems is that ICAO, by establishing a proper legal arrangement regarding Navigation Satellite Systems, should control these systems with the participation of all countries and within the framework of an international organization.