الزامات مبناگرايانه مصلحان فرهنگي در پرتو اسفار اربعه ملاصدرا

Foundational Obligations of Cultural Reformers Considering Molla-Sadra's 'Asfar Arba'eh

نگرش كل‌نگر حكمت متعاليه از چنان جامعيتي برخوردار است كه بر اساس آن قواعد اين نحله فلسفي صلاحيت به كارگيري در علوم بين رشته اي را دارا شده است. بررسي مسئله فرهنگ را مي بايست از اين سنخ موضوعات دانست. فرهنگ خود مقوله‌اي بين رشته‌اي است كه از درون مايه‌اي اجتماعي، ديني و سياسي بهره مي‌گيرد. مسائل انساني از قبيل ارزشها و ضد ارزش ها در كانون توجه اين حوزه قرار دارد. فرهنگ هر جامعه بسته به جهان بيني افراد آن جامعه متغير است. اموري همچون ظلم و ستم، عدالت و بيعدالتي، دانايي انسانها و يا جهل به حقايق و مبارزه با كج انديشي‌ها در كانون توجه آن قرار دارد. حكمت متعاليه به خصوص اسفار اربعه با قواعد الهي و فلسفي خود مي‌تواند در اين حوزه نقش آفريني نمايد. بر اين باوريم كه در اسفار اربعه اصولي نهفته كه يك مصلح عرصه مسائل فرهنگي بايد جهت موفقيت خود در اجتماع از نقش آنها مطلع باشد؛ به نحوي كه بدون آگاهي از اين امور هيچ موفقيت واقعي در عرصه فرهنگ حاصل نخواهد شد. هدف اين پژوهش پاسخ به اين پرسش است كه كدامين مؤلفه‌هاي اسفار اربعه از الزاماتي است كه مصلح اجتماعي در هدايت مردم بدانها نيازمند است. از نتايج اين پژوهش كه به شكلي بنيادين و با روش اسنادي تحليلي به مقوله پيش‌فرض‌هاي فرهنگي پرداخته، ارائه پارادايمي نو در به‌ تصوير كشاندن مسئله فرهنگ با پردازش اسفار اربعه ملاصدرا است.

The wholistic view of the transcendental wisdom is so comprehensive that it’s philosophical principles is worth being used in interdisciplinary sciences. The investigation of culture should be considered as one of these subjects. Culture is itself an interdisciplinary subject which has a social, religious and political content. Human matters such as values and anti-values are the greatly noticed in this field. The cultures of all societies based on the world-view of its members vary. The central matters noticed in one's world-view are oppression, justice and injustice, human's knowledge or their unawareness of realities and struggling against deviousness. The transcendental wisdom and especially the 'Asfar Arba'eh', with its philosophical and Divine rules, can be effective in this field. I believe there are some principles hidden in 'Asfar Arba'eh' which a reformer of cultural matters should be aware of to achieve success in the society; such that no real success will be achieved, in cultural fields, for the ones who are not aware of these matters. The purpose of this research is to answer this question: which parameters of 'Asfar Arba'eh' should be necessarily known by a social reformer to guide people. One of the results of this research, which has fundamentally dealt with cultural pre-suppositions and has used an analytic-documentary method, is to present a new paradigm to depict the matter of culture processing 'Asfar Arba'eh' of Molla-Sadra.