كليدواژه :
استان اردبيل , تحليل سلسله مراتبي , سطح‌بندي , گردشگري , مدل پرومته
چكيده فارسي :
گردشگري به‌مثابه پديده‌اي تمدني، با تأثيرات متعدد اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و زيست‌محيطي همراه است و رونق و رشد آن به عواملي متعددي مانند وضعيت آب و هوايي مطلوب، فرهنگ غني ملت‌ها، مناظر ديدني، بهره‌مندي از شبكه‌هاي ارتباطي، دردسترس‌بودن مراكز تفريحي و از همه مهم‌تر آثار تاريخي و تمدن‌هاي گذشته بستگي دارد. در اين بين، استان اردبيل از جمله استان‌هايي است كه پتانسيل‌هاي بسيار زيادي در زمينة گردشگري دارد و ارزيابي ويژگي‌هاي جغرافيايي گردشگري و جاذبه‌هاي تاريخي و معماري شهرستان‌هاي اين استان گامي براي ورود به توسعة نواحي محروم اين منطقه است. گفتني است شناخت جاذبه‌هاي گردشگري موجود و رتبه‌بندي نواحي گردشگري از ابعاد مهم و گام‌هاي اوليه براي برنامه‌ريزي گردشگري به‌شمار مي‌آيد. در پژوهش حاضر با استناد به منابع كتابخانه‌اي و مشاهدات ميداني و به‌منظور رتبه‌بندي شهرستان‌هاي استان اردبيل از نظر جاذبه‌هاي گردشگري، از نوزده شاخص در سه گروه جاذبه‌هاي ژئوتوريستي، جاذبه‌هاي تاريخي- معماري و حيات‌وحش و مناطق حفاظت‌شده استفاده شده است. روش تحليل سلسله‌مراتبي نيز به‌منظور تعيين اوزان شاخص‌ها و روش پرومته، براي رتبه‌بندي شهرستان‌ها به‌كار رفته است. از بين شاخص‌هاي استفاده‌شده در انجام رتبه‌بندي، وجود چشمه‌ها و آبگرم‌هاي معدني، مهم‌ترين و تأثيرگذارترين شاخص از بين شاخص‌هاي ژئوتوريستي و تاريخي- معماري تلقي مي‌شود. نتايج پژوهش حاضر نشان مي‌دهد شهرستان سرعين با وجود كمبود برخي جاذبه‌هاي مهم تاريخي- معماري، در رتبة اول شهرستان‌هاي استان قرار گرفته و شهرستان‌هاي اردبيل، مشكين‌شهر، نمين، پارس‌آباد، بيله‌سوار، نير، گِرمي، كوثر و خلخال در رتبه‌هاي بعدي اين مقايسه جاي گرفته‌اند. در نهايت به‌منظور افزايش توانمندي جذب گردشگران با عنايت به نتايج مطالعه، پيشنهادهايي ارائه شده است.
چكيده لاتين :
Tourism as a civilizational phenomenon is associated with numerous economic, social, cultural and environmental influences, and its prosperity and development are due to several factors such as favorable climate conditions, rich culture of nations, spectacular landscapes, utilization of communication networks, accessibility of recreation centers and, most important of all, historical works and civilizations of the past. Meanwhile, Ardabil is one of the provinces with a great potential in tourism, and the evaluation of its geographical characteristics of tourism, and its historical attractions and architecture is a step towards the development of its deprived areas. Recognition of existing tourist attractions and ranking tourist areas are the important dimensions and initial steps for tourism planning. In this research, based on library resources and field observations, in order to rank Ardebil towns in terms of tourist attractions, 19 indices have been employed in three groups of geo-tourism attractions, historical–architectural attractions, and wildlife and protected areas. Analytic hierarchy process was used to determine the indices weights, and Prometheus method was used to rank towns. Among the indices used in performing the ranking, the presence of springs and mineral springs, the most important and most influential index is considered among the indices of geo-tourism and historical–architectural. Results indicate that despite the lack of some important historical–architectural attractions, Sarein has been ranked first in the towns of the province, and Ardebil, Meshkinshahr, Namin, Parsabad, Bilehsavar, Nair, Germi, Kowsar, and Khalkhal are in the next ranks of this comparison. Finally, suggestions have been made to increase the tourist attraction by reference to the study results
